Çağlarının çok ilerisinde iki dev adam: Musk ve Şaaşua

Çağlarının çok ilerisinde iki dev adam: Musk ve Şaaşua

Sizin eşiniz de mi arabayı sürüş şeklinizi beğenmiyor? Ve birlikteyken otoyu kendi kullanmayı tercih ediyor?

Yukardaki iki isimden Amnon Şaaşua buna çare bulmuş. Artık arabayı ne kendi ne de eşi sürmek zorunda. Şaaşua’nın birkaç milyarı var. Tabii ki maaşlı şoför alıp sorunu çözmek vardı. Ancak o zoru (!) seçenlerden. İsrael’deki ilk otonom, (sürücüsüz) oto onun. İşe bununla gidip geliyor artık. (1.1 mega piksellik 11 tane kamera sistemiyle)

Şaaşua’nın adı ilk olarak kendi kurup geliştirdiği Mobileye şirketini birkaç yıl önce dev çip şirketi İntel’e 15.3 milyar dolara satmasıyla duyuldu. Mobileye otomobillerin sürücüsüz kullanılabilmelerini mümkün kılan bir dijital yapay göz/ kamera sistemi. Bugün henüz tam otonom olmayan pek çok otoda da kullanılan, muhtemelen sizinkinde de- ve sürücüye yardımcı olan bir yapay göz uyarı sistemi.

61 yaşındaki bilgisayar mühendisi Prof. Amnon Şaaşua durmak nedir bilmiyor. Eminim 15.3 milyar dolar rakamını okuyan pek çoğumuz “bende olsaydı neler yapmazdım” hayallerini kurarken, o daldan dala atlayarak yaşantımızı kökünden değiştirecek (*) yeni buluşların peşinde. Tıpkı biraz sonra değineceğim Elon Musk gibi.

Ama biz yine Prof. Şaaşua’ya dönelim.

Şu anda Mobileye şirketini sattığı Intel’de başkan yardımcılığı görevini yürütmekle beraber daha pek çok yeniliklere, -kendi geliştirdiği yeniliklere- imza atmak peşinde.

Yeniliklerden biri OrCam projesi.

OrCam görme engelli kişilere audio sistemiyle yardımcı olarak onların etrafı anlamalarını / “görmelerini” sağlayan bir yapay görüş teknolojisi.

Bir diğeri “Robotaksi” projesi. Yakın bir gelecekte cep telefonunuzdaki aplikasyona basacaksınız, bilgisayar eşliğindeki otomom taksi, sizi evinizden alıp dilediğiniz yere götürecek. Tek kusuru memleketin halinden şikayet edip dertleşebileceğiniz bir şoförünün olmayışı. Katlanacaksınız artık!

Bir diğer projesi “dijital bankacılık”. İsrael’in ilk dijital bankası bu sene müşterilerine hizmet vermeye başlayacak. Muhakkak ki bankacılıkta rekabete yol açacak ve sonuçta toplum bundan kazançlı çıkacak. Bu projede yapay zekanın da büyük görevi olacak. Dijital bankanız sizinle ilgili verileri işleyip gerek para durumunuzu gerekse bütçenizi en iyi şekilde yönetecek.

Bir diğer projesi de yapay zeka üzerine. AI 21Labs, Şaaşua’nın yeni bir start-up’ı. Dünyadaki en ileri yapay zeka kullanımı olma iddiasında. Düşünün ki program bir “Yaşar Kemal yapıtı” nı kaleme alabilecek bir “zeka”ya sahip olacak. Ve kitabı okurken onu gerçekten Y. Kemal yazmış hissine kapılacaksınız.

Yazımın burasında başyazarımız Yakup’a da bir tüyo vereyim: Pek yakında ben dahil hiçbirimize, yani hiçbir yazara, gereksinimin kalmayacak. Yakup, al benim tüm yazılarımı, ver AI 21Labs’e, öğrensin. Sonra da o hafta ne üzerine yazmamı istiyorsan AI 21Labs’e bildir, o yazsın. Herkes benim yazdığıma emin olacak! (Tüyoyu verdik ama işsiz de kaldık gibi bir his var içimde!)

Yer darlığından Elon Musk’ı daha kısa geçmek zorundayım ama bence o günümüz dünyasının en büyük iki, üç dâhisinden biri.

Güney Afrika’da “değişik” bir babayla zor bir çocukluk geçiren, 12 yaşındayken bir video oyunu üretebilen, kaçarak Kanada’da Üniversite de okumaya giden bir kişilik Musk. İş yaşamında değişik yenilgiler yaşayan ama yılmayan Musk bugün yaşantımızda köklü değişikliklerin sebebi üç dev projenin yaratıcısı. Ancak bu üçünden evvel de Paypal gibi dijital ödeme konusunda çığır açan bir şirketin mimarı. Henüz gerçekleşmeyen ama üzerinde çalışılan bir çılgın projesi de Hyperloop. Çok değişik bir ulaşım sistemi. Gerçekleşir mi bilinmez ama Musk bu. Olmaz diye bir şey tanımayan biri.

Gerçekleşenlere gelirsek. Bir tanesi fazla duyulmayan ama gelecekte son derece önemli olacak güneş enerjisi projesi.

Diğer ikisi çok daha fazla manşet olmuşlardan.

Tesla: Artık ülkemizde de görmeye başladığımız ilk elektrikli otomobil. Rakipleri giderek artıyor, (Şaaşua da bunlardan biri) ancak Tesla her zaman ilk olma özelliğini koruyacak.

Bir diğer dev başarısı da SpaceX. Dünyada devlet yönetiminde olmayan tek uzay ulaşım şirketi. Başlangıç zamanlarında hiç kimsenin inanmadığı, birkaç kere başarısız kalan ama sonunda uzaya ilk olarak çok kullanımlık kapsüllerle ulaşımı sağlayan SpaceX. Son olarak astronot olmayan sizin benim gibi dört insanı (ama fazla meraklı, cesur ve çok zengin insanı) başarıyla uzayda üç gün gezdiren ve geri getiren gezintiyi gerçekleştiren şirket. Elli milyon dolar artı birkaç aylık bir eğitim size de bir uzay gezintisi sağlayabilir ama istek pek fazla, kuyruğa girmeniz gerek.

Bu her iki adamda da üstün zekalarının yanı sıra inanılmaz bir “itici güç” var. Durmak nedir bilmiyorlar, yarattıkça, ürettikçe gençleşiyorlar. Ölümsüzlük belki de bu olsa gerek.

Zaten en ileri teknolojileri geliştirip kullanarak insan yaşamını kökünden değiştiren kişiler listesindeki konumlarıyla tarihteki yerlerini yaşarken aldılar bile.

---------------------

(*) Yaşantımızı değiştirmek derken düşünün ki otonom oto sayesinde siz işinize gittiniz, masanıza oturdunuz, çalışıyorsunuz, otonuzu eve yolluyorsunuz, eşinizi alıp süpere götürüyor, dönüyor, öğleden sonra saat üçte futbol antrenmanı olan oğlunuzu stada götürüyor, saat altıda gelip sizi işten alıyor ve hiçbir zaman da zam talebi olmuyor.