Suzi Sabaner
“Deniz ekmek kapısı, deniz hayat, deniz sevgili, deniz zalim, deniz suskun, deniz sevecen, deniz öfkeli.”
Çok yönlü sanatçı ve fikir adamı Zülfü Livaneli 2021, yılında yayınlanan “Balıkçı ve Oğlu” romanı ile bir kez daha toplumsal konulara dikkat çekiyor. Ege’de geçen romanda bölgedeki balıkçıların yanı sıra göçmenlerin ayakta kalabilme mücadelelerini de güçlü betimlemelerle adeta yaşatıyor.
Yoksul bir balıkçı olan Mustafa, yedi yaşındaki oğlu Deniz’i kayıkla açıldıkları denizde fırtına çıkınca kaybeder. Eşi Mesude ile yastadırlar. Sessiz bir insan olan Mustafa daha da içine kapanır. Bu olaydan pek söz etmez. Balıkçılığa devam eder. Ta ki bir gün… Bence gerisi okunmalı. Kurguda olaylar öyle gelişir ki, bir kanayan yara olan göçmen konusunu da düşündürür.
Zülfü Livaneli “Balıkçı ve Oğlu” kitabı ile ilgili kendisiyle yapılan bir söyleşide* göçmen konusu hakkında şunları söylüyor:
“Göçmenlik (…) büyük bir trajedi. Sadece Akdeniz'de 16 bin göçmen can verdi. Savaştan, açlıktan, ölümden zulümden kaçan insanlardı bunlar. Niye göçüyor bu insanlar? Bu kadar büyük tehlikeleri neden göze alıyorlar? Demek ki yaşadıkları koşullar ölümden de beter. İnsanlığın utancıdır bu.”
Yazar, bu romanında göçmen konusundan başka aile, ilişkiler, doğa ve rant yüzünden şirketlerin verdiği ekolojik zararlara da yer veriyor.
Livaneli, kurgu yolu ile tarihteki olayları da romanlarına katarak toplumsal acıları anlatır. Örneğin, “Serenad” romanına kadar Struma olayı pek bilinmiyordu. Bu kitabında da duyarlı kalemiyle özellikle göçmen konusuna değinerek kıyıya vuran göçmen çocukları hatırlatıyor. Kitabın kapağında yer alan “Keşke insanlar da yunuslar kadar iyi olsaydı.” cümlesine katılmamak elde mi?
Yazarın uzun zamandır balıkçılıkla ilgili bir kitap yazmak istemesinin sebebi, Ernest Hemingway’e olan hayranlığı ve onun “Yaşlı Adam ve Deniz” romanı… İdolünün peşinden giderek, hem bir süre bir balıkçı köyünde yaşadı, hem de yazar oldu.
Kitapları 30 dilde yayınlandı, bir çok ülkede en çok satanlar arasına girdi. Yurt içinde ve yurt dışında romanları ödüllere layık görüldü. Besteleri dünyaca biliniyor… Belki de en önemlisi, dünya kültür ve barışı için verdiği çaba ve kattıkları için ona UNESCO tarafından verilen büyükelçi ünvanıdır.
Yazarların insanlığın sorunları ile empati kurmaları ve bunları kurgu yoluyla anlatabilmeleri, insanlığa büyük bir katkı. Bu romanda da Livaneli duyarlı kalemi ile düşündürüyor. Okumanızı öneririm.
*Gazete Duvar - Okan Çil; 5/6/2021
***
● Zülfü Livaneli: Balıkçı ve Oğlu; Inkilap Yayınevi, 2021; 140 sayfa
***
Bir sonraki yazı: 28 Haziran 2023
Comments