B.M. Genel Sekreteri Guterres görevi icabı hemen hergün üç, dört tane demeç vermek durumunda olan bir kişi.
Ne kadarının bir işe yaradığı bir yana, dikkat ettim son senelerde en çok üzerinde durduğu konulardan biri de, hakkıyla, iklim sorunu.
Örneğin, “Uluslararası Toprak Ana Günü” nde verdiği demeçte insanlığın en önemli ilişkisinin toprak anayla olduğunu belirterek başlamış söylemine. Solukladığımız havadan içtiğimiz suya, yediklerimizi yetiştiren toprağa kadar, “Toprak Ana” her öğesiyle sağlımızı etkileyen ana unsur. Bir milyon canlı türünün yokolma tehlikesiyle karşı karşıya olmasının ana nedeni biodiversity / biyoçeşitliliğin çökme durumunda olması. Nedeni davranışlarımız tabi.
Dünya Meteoroloji Gününde verdiği demeçte planetimizin giderek yaşanılmaz bir hale girdiğini belirtiyor ve küresel ısınmayı 1.5 derece santigrad ile sınırlayamadığımız takdirde bizi nelerin bekleyeceğini hatırlatıyor; kavurucu sıcaklık dalgaları, kuraklık, seller, orman yangınları, açlık. (ve ne yazık ki bunları yaşamaya başladık bile) Ve 2023 yılının bir onarım değil, değişim yılı olması gereğini vurguluyor.
Değişim şart zira bu şekilde devam edersek yüzyılın sonunda 1.5 değil, 2.8 derecelik bir ısı artışıyla karşı karşıya kalacak insanlık. Çare küresel emisyonları 2030 yılına kadar yarıya düşürmek. Fosil yakıtlara olan bağımlılığımızı asgari seviyeye indirmek, her sektörde dekarbonizasyonu gerçekleştirmeye çalışmak. Kömür üretiminin sıfırlanması, deniz ulaşımından hava ulaşımına, çelik üretiminden çimentoya kadar her dalda karbon emisyonlarının asgariye indirilmesi, finans kaynaklarının yeşil ekonomiye aktarılması; tüm bunlar yerküremizin yarını için gerekli değişimler. Bu bağlamda G-20 ülkelerine büyük görevler düşüyor.
2023 Gençlik forumundaki demecinde ise, “Sürdürülebilir Gelişim Amaçları” nı vurguluyor gençlere hitabında. Atatürk’ün Türkiye Cumhuriyetini Türk gençliğine emanet ettiği gibi, Guterres de benzer bir yolu izliyor ve dünyanın iklim ve sürdürülebilirlikle ilgili geleceğini dünya gençliğine emanet ediyor. (Youth 2030 programı buna bir örnek)
Ancak tüm bu demeçlerin arasında beni en çok duygulandıran ve düşündüreni torununun torununa yazdığı mektup oldu. Guterres mektubunun 2100 yılında bu genç tarafından açılacağını varsayıyor ve şöyle devam ediyor:
“Çok isterdim bu mektubu açtığında yanında olmayı. Yaşamını, hayallerini bilmeyi ve evinin kapısının dışındaki dünyayı görebilmeyi… Bu mektubu açtığında içindeki duygu bir mutluluk ve şükran hissi mi, yoksa benim neslime karşı duyduğun bir hayal kırıklığı ve kızgınlık hissi mi olacak?
2023 yılında sana bu mektubu yazarken insanlık bir yaşam savaşı veriyor. Bilim adamları, B.M. sosyal toplum örgütleri ve gençlerin büyük bir çoğunluğu iklim değişikliği konusunda ellerinden geleni yapıyorlar. Hatta bu konuda Nobel ödülüne dört kere aday gösterilmiş Greta Thunberg genç kızımız dahi var. Ancak pek çok devlet lideri gereken desteği vermiyorlar / veremiyorlar.
Dünyamız bugün bir yol ayrımının eşiğinde. Alacağımız yol senin yaşamını etkiliyecek torunumun torunu. Birinci yol ölçüsüz, kontrolsuz bir ısı yükselmesine, kuraklıklara, açlıklara, yükselen denizlere ve eriyen buzullara varıyor. Ve bu nedenlerle yok olacak toplumlara.
İkincisi ise daha iyi bir sağlığa, solunabilir temiz havaya, temiz su kaynaklarına, sürdürülebilir bir gıda ve enerji sistemine ve güçlü ekonomilere açılıyor. Ben ikincisinden yanayım ve bu konuda elimden geleni yapacağım. Bunun için ne yapılması gerektiğini biliyoruz ve bu teknolojiye sahibiz de. Yeter ki doğayla uyum antlaşmasına sahip çıkacak yeterince devlet liderimiz olsun.
Ve gelelim asıl soruma: Bu şartlar altında insanlık 2023 yılında hangi yolu seçti? Sevgili torunumun torunu; bu mektubu açtığında bunun cevabı verilmiş olacak.
Ve sen bileceksin senin geleceğin için başarıya ulaşıp ulaşamadığımızı. Çok isterdim yanında olup sorumun cevabını bilebilmeyi.”
Mektup burada sona eriyor.
Not: Konuya ilgi duyanlarınız için; 7 Haziranda Yediot gazetesinin Lago, Rişon Letsiyon’da düzenlediği bir sempozyum var. Saat ondan itibaren de ynet canlı olarak yayınlayacak.
Comments