İnançlı ama seküler, laik bir kişi olarak dine karşı duruşum sorgulayıcı olmuştur genelde. Yıllar geçtikçe dini politik çıkarları için kullanan ve bundan yararlanan dinciler (İsraeldeki büyük bir kısım haridiler gibi), bir basamak daha kötüsü,’’diğer’’e karşı şiddetin en zalimini uygulamaktan çekinmeyen başka bir grup dinciler (cihatçılar gibi), beni dinlere karşı daha da sorgulayıcı, hatta karşı durucu bir hale sokmuştur.
Öte yandan bana bunun tam tersini yaşatan, dinlerin güzelliğini en anlamlı bir şekilde tanıtan, sunan bir kişilik var: Merhum Rav Jonathan Sacks.
Bu yazımda onun ‘’Yahudiliğin Yaşam Değiştiren Düşünceleri’’ kitabından bazı alıntılar yapmak istiyorum.
Yazar bu kitabında Tevratın haftalık peraşalarını/yorumlarını tek tek ele alıp her birini seküler bir insanın yaşamına dokunacak şekilde açıklıyabiliyor. Ve o bölümü okumayı bitirdiğinizde Yahudi diniyle hiç bir ilginiz de olmasa ufkunuzun bir adım daha açıldığını hissediyorsunuz.
Yalnız baştan belirteyim. Amacım kesinlikle Musevi dininin promosyonunu yapmak değil. Tüm dinlere, Hristyanlığa, İslama, Budizme, Hinduizme ve diğerlerine de ‘’diğer’’e karşı durmadıkları sürece aynı derecede saygılıyım.
Bu yazımda alıntısını yapacağım bölüm, (peraşa), ‘’Masei’’, gitmekten söz açıyor.
Yahudi tarihi Hz. İbrahimin Tanrının ona buyurduğu yolculuğa çıkmasıyla başlıyor.
Masei bölümü de Yahudi milletinin süregelen yolculuğunu dile getiriyor.
Bu yolculuk bazı özellikler, farklılıklar gösteriyor.
Birincisi, yolculuğa her yaştan, her düşünceden tüm millet katılıyor.
İkincisi, yolculuk bir nesilden daha fazla sürüyor. (Zira Yahudilerin yolculuğu biz doğmadan başladı ve bizim de görevimiz onu gelecek kuşaklara aktarmak.)
Üçüncüsü, öykülerde yolcu genelde ejderhalarla, karanlık güçlerle karşılaşıp onlarla mücadele eder. Oysa Yahudilerin öyküsünde mücadele kendi nefsleriyle, korkularıyla, zayıflıklarıyla yapılıyor.
Bu yolculukta vurgu korku karşısında cesaret, ümitsizlik karşısında umuttur.
Yol almak, sonra mola vermek, sonra tekrar yol almak Yahudi kavminin ritmidir.
Durup mola vermek zamanı vardır, (Nitzavim), gitme zamanı vardır, (Vayeleh).
Yaşamda yolculuklar vardır, molalar vardır. Molasız, dinlenmesiz yaşam bizi tüketir. Yolculuksuz yaşam ise gelişmemize engel olur.
Ünlü bir Ravın Robert Frostun ünlü şiiri ‘’Stopping by Woods on a Snowy Evening’’ şiirine getirdiği anlamlı bir açıklama vardır. Şiir ingilizce, ve serbest Türkçe tercümesiyle şöyle gider:
‘’The woods are lovely dark and deep
But I have promises to keep
And miles to go before I sleep
And miles to go before I sleep’
Ne muteşem koyu ve derin orman
Ancak sözlerim var tutulacak
Ve yolum uzun, uyuyamam
Yolum uzun, uyuyamam
Açıklamaya göre şair şiirinde yaşamın estetik ve etik kavramları üzerinde bir seçme zorunluluğu yaşıyor.
Şair ormanın estetik görüntüsüne vuruluyor, durup, kalıp onu uzun uzun yaşamak istiyor, ancak etik değerleri onu yola devama sürüklüyor.
Şair kara, derin ormanın tadına varabilmek için bir mola veriyor, ancak İsrael oğulllarının Masei peraşasında olduğu gibi tekrar yola çıkmak zorunda olduğunun bilincinde yola devam kararı alıyor. Etik değerler estetik değerlere galebe çalıyor.
Kendimize ve Tanrıya olan sözümüz bizi yola devam kararına itiyor.
İşte Yahudiliğin ‘’yaşam değiştiren düşüncesi’’ de tam burada yatıyor.
Yaşam bir yolculuktur, bir varış noktası değildir.
Hiçbir zaman olduğumuz yerde duramayız.
Onun yerine devamlı olarak kendimize yeni hedefler, yeni challenge’lar edinmeli ve konfor bölgemizden sıyrılmasını bilmeliyiz.
Diğer bir deyişle ‘’Yaşam Gelişmektir’’.
BONDİ CHAKIM
IYT dip not :
İfade edilen görüşler İYT web portalının editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Yazarların düşünceleri sadece kendilerini bağlar.
Comments