Geçtiğimiz hafta Pazartesi günü yani İran’ın Israel’e saldırmasının üzerinden henüz 48 saat geçmişti ki Bloomberg’te bir haber yayınlandı. Geçen yıl Avrupa’da ülkeler savunma için 2 Trilyon USD harcamış.
Ukrayna Rusya savaşı, Orta Doğu gerilimleri savunma sanayine olan ilgiyi ve yatırımları arttırmakta. Bu durum borsada işlem gören savunma konusunda faaliyet gösteren şirketlerin hisse fiyatlarının artmasına sebep oldu.
Silahlanma yarışı hareketlendi. Her ülke kendi savunma sistemini geliştirmek yeni silah ve uçaklar peşinde. Son yıllarda popular olan bir başka konu insansız araçlar. Bu uçaklar sayesinde pilotlar riske atılmadan harekat yapılabiliyor.
Örneğin Arm holdings son bir yıl hisseleri 46,50 $ ile 164$ arasında değişim gösterdi. Bir çok savunma sanayi şirketi gelen siparişlere yetişemeyip ileri tarihli döneme teslim şartı vermekte. Savaşlar yüzünden söz konusu şirketler kullanılan uçak ve silahlarını görücüye çıkartıp karşılığında siparişler alıyor. Kipat Barzel’in bir çok ülkeye satılması gibi.
Geçen haftaki İran saldırısı sonrası Israel’in kullandığı hava savunma sistemine yoğun ilgi var. Bir çok ülke Israelli şirketler ile irtibata geçmiş durumda.
Avrupa, Ukrayna Rusya savaşının kendilerini etkilemesinden korkuyor. Geçen hafta İran saldırısı sonrası Ukrayna İngiltere’ye; eğer İsraeli koruduğunuz gibi bizi de korusaydınız başımıza kötü şeyler gelmezdi, İngiltere ise Rusya ile savaş istemiyoruz dedi.
Savaş piyasalarda en çok altını etkiliyor. Altın economist ve yatırımcıların deyimi ile güvenli liman. Ne zaman savaş, ekonomik kriz olsa piyasa altına hücum ediyor. Bugün dünyada her ikiside var. Bir yandan korona sonrası ülkeler düşen vergi gelirlerini düzeltmek için borçlanma yoluna gidiyor diğer yandan ise savaş yüzünden altına yönelim artıyor.
Altın fiyatları son bir yıl içinde 1810 $ dan 2431$ a kadar arttı. Uzmanlar bu yıl sonuna kadar 3000 $ konuşmaya başladı bile…
Savaştan bir başka etkilenen varlık ise PETROL; Ortadoğu’daki savaşlar, Yemenli isyancıların gemilere saldırıları sebebi ile şirketlerin rotalarını değiştirmesi petrol fiyatlarını etkiliyor. Petrol artışı ülkelerin pek de istediği bir şey değil. Bir çok ülke enflasyon ile savaşırken petrol artışı enerji fiyatları, nakliye, üretim maliyetlerini arttıracağı için daha ürün raflara gelmeden maliyetler yüzünden fiyat artışı demek.
Savaşlar ülkelerin yeni ekonomik krizler yaşamasına de sebep oluyor. Tam korona krizi atlatıldı darken savaş yüzünden ekonomiler zorlanmaya fiyat artışları başladı. Ülkeler savaş harcamalarını karşılamak için borçlanmaya gitmekte. Aşırı borçlanma ödeme zamanlarında daha fazla borçlanmaya gidilmesine sebep olabilir ve bu durum ülkelerin dengesini bozabilir
Savaşsız barış içinde bir dönem dileğimizle Hag Pesah Sameah
Not. Yatırım tavsiyesi değildir bilgi amaçlıdır.
Comments