Başlık, sosyal medyada dün gece ile ilgili paylaştığım birkaç dakikalık hikayede, hikayenin altınaki yaşadığım gecenin benim için anlamını tam olarak özetleyen yorumlardan biri idi.
26 Kasım gecesi doğum günüme bağlanan gece, Montreal’in kültürel yaşamının kalbinde yer alan ve her yıl caz festivallerinden, oyunlara, toplantılara kucak açan, yılda yaklaşık 1000 performansa ev sahipliği yapan, toplam 8000 koltuk kapasiteli Place des Arts Montreal Place da idim.
Gerçekten dün gece benim için olağanüstü bir gece idi. Doğum günüme bağlanan gece Gaston Ghrenassia (d. 11 Aralık 1938, Cezayir), sahne adıyla Enrico Macias, Cezayir asıllı Yahudi şarkıcı, söz yazarı ve müzisyen, dün gecenin açılışını Cezayir için bestelediği "Adieu mon pays, Hoşça kal ülkem" şarkısı ile açtı. Tüm plaklarını, eski satan mağazalardan hazine arar gibi arayıp bulan ve plakları koleksiyonumun baş tacı olan Enrico’nun bir Yahudi üstelik Seferad Yahudisi olduğunu bilmiyordum.
26 Kasım günü hıncahınç dolu, ve son anda iki boş yer yakaladığımız salona girdikten bir süre sonra dikkatimi çeken sekiz bin koltuk kapasiteli bu salonun belki yüzde sekseninin yahudi olduğunu farketmemdi. Etrafımda yüzlerce kipalı erkek vardı.
Gaston Ghrenassia, Cezayir'in Konstantin kentinde Sefarad Yahudi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası Sylvain Ghrenassia, Endülüs klasik müziği çalan bir orkestrada kemancıydı. Gaston çocukluğundan itibaren gitar çaldı ve 15 yaşında Cheikh Raymond Leyris Orkestrası ile çalmaya başladı.
Okul öğretmenliği kariyerine devam etti, ancak gitar çalmaya devam etti. 1961'de Cezayir Bağımsızlık Savaşı şiddetleniyordu ve durum Konstantin'in Yahudi ve Avrupalı sakinleri için savunulamaz hale geldi.
1961'de kayınpederi ve müzisyen Cheikh Raymond Leyris'in Ulusal Kurtuluş Cephesi (FLN) tarafından öldürülmesi, Gaston Ghrenassia üzerinde büyük bir etkiye sahipti.
Gaston, Cezayir Bağımsızlık Savaşı'nın sona ermesinden on bir ay önce, 29 Temmuz 1961'de eşi Suzy ile birlikte Cezayir'den ayrıldı ve anakara Fransa'ya sürgüne gitti. O zamandan beri Cezayir'e dönmesine izin verilmedi.
İlk olarak Argantin’de yaşadı, sonunda Paris'e taşındı ve burada müzik kariyerine devam etmeye karar verdi. İlk başta zaten bildiği malouf* numaralarını Fransızcaya çevirmeye çalıştı. Daha sonra yeni bir Fransız repertuarı geliştirdi, bu repertuarı kafe ve kabarelerde seslendirdi. Yine de, Fransa'da Arap-Endülüs müziğinin ve Yahudi-Arap şarkılarının popüler bir yorumcusu olarak kaldı.
Enrico Macias sahne adını aldı ve ilk kaydını 1962'de Pathé'den Raymond Bernard ile yaptığı görüşmeden sonra yaptı. Sonuç, Fransa'ya giderken gemide çok sevdiği Cezayir için bestelediği "Adieu mon pays" kaydı oldu. Fransız televizyonunda göründü ve bir gecede sansasyon yarattı. Bu, 1963'te Paola ve Billy Bridge ile ikinci perde olarak ilk tura yol açtı. Kızı Jocya da o yıl doğdu.
1964 baharında, Paris Olympia'da Les Compagnons de la chanson'un açılışını yaptı ve ardından başarılı bir Orta Doğu turuna çıktı, İsrail, Yunanistan ve Türkiye'de, özellikle de hala büyük bir takipçi kitlesine sahip olduğu Türkiye'de büyük bir başarı ile performans sergiledi. Türkiye'de birçok şarkısı Türk sanatçılar tarafından çevrildi ve yorumlandı. 1965'te Prix Vincent Scotto'ya layık görüldü ve ertesi yıl Moskova'daki Dinamo Stadyumu'nda 120.000 kişinin önünde şarkı söyledi ve 40'tan fazla Sovyet şehrinde konserler verdi. Ayrıca Japonya'yı gezdi ve İspanyolca ve İtalyanca şarkılar kaydetti ve her iki ülkede de popüler oldu.
Dün gece, Enrico sahneye adım attığında sekiz bin kapasiteli salon bir anda büyük bir tezahürat ve alkışlarla ayağa fırladı, bana gelince o kadar heyecanlanmışım ki ayağa fırlamam ile kucağımda ne varsa gözlüğüm, eldivenlerim, çantam herşey yere dağıldı, ve açılış şarkısını hep bir ağızdan söylerken, bütün geceyi benim için organize eden oğlum, yerden bana ait eşyaları karanlıkta toplamaya çalışırken dedi ki ‘Anne onbeş yaşıdan fazla değilsin, heyecanına hayran oldum.
Bugün benim doğum günüm, bu dünyadaki altmış üç yıllık serüvenimin bir adım ötesine geçtim. Ve ruhum hala on beş, ne kadar ilginç değil mi bedenler eskiyor, yıpranıyor, ama ruhlar taptaze,
Duam final ipini kahkahalarla göğüsleyenlerden olmaktan yana.
Sağlıcakla kalın
RahelÇela Behar
------------
*) Ma’luf veya Malouf, Mağrip’in bir tür Endülüs klasik müziği.
Rahel Çela Behar
IYT dip not :
İfade edilen görüşler İYT web portalının editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Yazarların düşünceleri sadece kendilerini bağlar.
Comments