Yaratılış kitabının bu bölümü Tanrı'nın Avraam’a olağanüstü vaatlerde bulunmasıyla başlar. (bereket, toprak).
Neden Avraam bu kadar büyük bir armağanı hak etti?
Tora’da, Avraam tanıtılırken herhangi bir imparatorluğu yönettiğinden – bir orduya komuta ettiğinden – bir mucize gerçekleştirdiğinden – bir topluluğa liderlik ettiğinden söz edilmez.
Kendi çocuğundan başka hiçbir müridi yoktu. Onun erdemli (Tsadik) ve Allah korkusu olan biri olduğuna dair bir iddiada göremiyoruz.
Peki Tora Avraam hakkında ne diyor?
Cevap beklenmedik ve çok etkileyici. Seçilmesinin temel nedeni Tanrı'nın etik pusulasına olan inancıydı.
"Ve o [yani Avraam] Tanrı’ya inandı (Emuna) ve Tanrı bunu onun adına dürüstlük (Sedaka) saydı. (Bereşit 15:6)
"Çünkü ben onu, çocuklarına ve ardından gelecek olan ev halkına, Tanrı’nın yolunda yürümeyi, doğruluk ve adaleti yerine getirmeyi öğretsin diye seçtim. Böylece Tanrı, Avraam’a vadettiği her şeyin gerçekleşmesini sağlayacaktır" (Bereşit 18 :19)
Tanrı, Avraam üzerinden Seçilmiş Halkı tam olarak ne zaman tanımlamaya karar verdi?
Tanrı önce dünyaya tüm insanlık için 7 Noah Yasasını verdi. Daha sonraki bir zamanda Bene-Yisrael için 613 Mitzvotu.
Tanrı fikrini mi değiştirdi? Tanrı'nın planlarının değişebileceği fikrini gerçekten kavrayamayız.
Adem ve Havva'nın doğayla iç içe (Pastoral) bir hayat yaşama deneyi yasak meyve ile başarısız oldu. Bu, insanlığın nasıl yaşaması gerektiğine dair ilk modeldir.
İkincisinde dünyayı dolduran insanlar Noah’ın yasalarına uyarak etik hayatlar yaşayacaktı. Ancak herkes yozlaşır. (kalbinin düşünceleri sadece kötüydü)
Yıkımla terbiye edilen Noah’ın soyu “sadece kötü olmak” seviyesinden “gençliğinden beri kötü" olmaya doğru evrilir. Ancak üçüncü modelde babil kulesi ile dağılır.
Seçilmiş Halk kavramının Tanrı'nın tek olası planı olmadığını görüyoruz. Hatırası mübarek olsun Hocamın dediği gibi bu bir “deneme” olabilir. (zar atma) Yani fiziksel planda hiçbir şey mutlak değildir.
Avraam’ın misyonu görünüşe göre dağılmadan sonra parçaları (kıvılcımları) toplamaya karar verdiğinde başlamıştı.
Bu yıkımlar insanlığın günah işlemek için özgür iradesini kullanmasından kaynaklandı.
Yeşaya’nın Bene-Yisrael için söylediği şey; Tanrı diyor ki – Ben Tanrı’yım ve Sen “Benim Şahidimsin“ (Yeşaya 43 :10)
Tora’da, Bene-Yisrael’in diğerlerinden doğal olarak daha iyi veya daha ahlaklı olduklarına dair hiçbir iddia yoktur.
Onların görevi bir ayrıcalık değil, bir sorumluluktur. Maddi bir avantaj sağlamaz, sadece inançlı yaşamın kendisini sunar...
Avraam’ın görevi, Tanrı'nın dünya için modelini geliştirmeye devam ettiği daha büyük bir hikayenin parçasıydı.
Bene-Yisrael’i diğer uluslardan üstün oldukları için değil, Tanrı'nın dünyaya farklılıkların onurunu göstermek istediği için bir kenara ayırdı.
Tüm insanların dünyada oynayacakları seçilmiş rolleri var. [İnsanlıkla] İlişkimiz bir Kohen’in cemaatiyle olan ilişkisi gibi olmalı.
Belki bu sorumluluk görevi henüz laik Yahudilerin çoğunluğunun ilgisini çekmiyor olabilir. Onları ve aile üyelerini sadece sinagoga gelmeye teşvik etmek yerine, cuma akşamı – Şabat Sofrasına davet edin.
İnsanlığın yaratıcısı olan Tanrı, tüm insanlıkla bir antlaşma yaptıktan sonra Bene-Yisrael’e yönelir ve insanlığa farklılığın onurunu öğretmek için farklı olmasını (Kohen Krallığı) emreder.
Yaratılış, sınırları çizme eylemiydi. BİR’likten ÇOK’luğa geldi. Tanrı’nın istediği tartışmasız BİR’lik olsaydı “O” zaten buna sahipti. Dünyayı yaratmazdı. Yarattı çünkü en derin BİR’lik (Echad) çeşitlilik içinde bulunanıdır.
Sevgilerimle - Shabat Shalom
Moşe PASENSYA
Comments