Kohelet (vaiz) kitabı, İbranice tevratın, bugün dünyayı deneyimleme biçimimizle en alakalı bölümü olabilir.
Miladi takvimin başlangıcından önceki yüzyıllarda kohelet (bilgeliğin toplayıcısı) adlı anonim bir bilge tarafından yazılan vaiz kitabı, tevratın 27 kitabının en dürüst olanıdır ve bu nedenle zamanımız için en ideal Tevrat olabilir.
Geleneksel olarak sukotun sonbahar bayramında okunan kohelet, tevratın en dürüst kitabıdır çünkü kitabı yazan, diğerlerinin arasından bir halkı seçen ve onlarla uğraşan olağanüstü bir tanrı fikrinden büyüyen yahudilere ve diğerlerine hitap eder. Zamanımızın Tevratı olabilir çünkü her gün deneyimlediğimiz vahşi dünyada iyi yaşamanın bir yolunu sunar.
Kohelet, Tanrı’dan HaElohim, yani tam anlamıyla ''Tanrı'' olarak bahseder. Onun tanrı anlayışı, dünyayı yaratan ve yöneten, bilinçli ve iradeli bir doğaüstü varlığa yer bırakmaz. Kohelet,Tanrıyı evrenin içinde,evrenle birlikte ve evren olarak gören daha çok bir doğabilimcidir.
Koheletin dünyası, tanrının ilahi standartlara göre ödüllendidiği veya cezalandırdığı bir fantezi alemi değil, iyi insanlara kötü şeylerin, kötü insanlara da iyi şeylerin olduğu ve bunun sadece olaylar yaşandığı için böyle olduğu bizim dünyamızdır.
Koheletin öğretisinin merkezinde, anlam olarak havel kavramı vardır. İbraniceden başka dile çevirildiği zaman bunu boşunalık, kibir ve anlamsızlık olduğu anlaşılır bu şekilde okunduğunda, Kohelet kitabının ruhu adeta nihilist olarak düşünülebilir.
Havel ayrıca çiğ, buhar veya nefes anlamına da gelir. Kohelet havel havalim, hakol havek (''tamamen boşuna,''her şey boşuna'') dediğindehayatın geçici olduğunu, sabit bir doğası olmadığını,sabah çiği kadar geçici olduğunu söylüyor. Hayat bir zamanlar birinin söylediği gibi, sadece bir şeyin ardından diğerinin gelmesidir.
Kohelet bunu şöyle ifade ediyor:
Bu dünyadaki her şeyin
Bir anı, olgunlaşma ve düşme mevsimi vardır:
Doğum anları ve ölme anları,
Dikme anları ve biçme anları.
Öldürme anları ve iyileştirme anları,
Yıkma anları ve inşa etme anları.
Ağlama anları ve gülme anları,
Yas tutma anları ve dans etme anları.
Taşları dağıtma anları ve taşları toplama anları.
Kucaklama anları ve mesafe anları.
Arama anları ve kaybetme anları,
Tutunma anları ve bırakma anları.
Yırtma anlamı ve onarma anları,
Sessizlik anları ve konuşma anları,
Sevme anları ve nefret etme anları,
Savaş anları ve barış yapma anları.
Hayatın bir dizi andan oluşması, her birinin diğerine akması, hayatın anlamsız olduğu anlamına gelmez, sadece hayatın akışkan olduğu anlamına gelir gerçeklik, içeri ve dışarı akan bir gel git gibidir. Akan gelgit amaçsız değildir,ancakamacı akmaktan başka bir şey değildir.
Koheletin dünyası da aynı şekilde amaçlıdır: Amaç, olayların kendisindedir ve onlara dayatılan bir soyutlamada değildir. Başka bir deyişle, hayatın bir anlamı yoktur, hayatın kendisi anlamlıdır.
Koheletin dünyasında iyi yaşamak, içinde bulunduğunuz anın ne olduğunu bilmeyi gerektirir.bu gülmek mi yoksa ağlamak mı? Aşk mı yoksa nefret mi? Kohelet bir anı diğerinin üstüne koymuyor. Gülmenin gözyaşlarından daha iyi olduğunu ve aşkın nefretten üstün olduğunu söylemiyor.sadece gülmenin, gözyaşlarının,aşkın ve nefretin olduğunu belirtiyor.
Önemli olan, Tanrı’ya ya da irade eylemlerine başvurarak olanı başka bir şeye dönüştürmeye çalışmaktansa, olana rahatlamaktır. Olanı değiştiremezsiniz. Sadece, onun kendiliğinden yakında başka bir şeye dönüşeceğini bilerek kendinizi rahatlatabilirsiniz.
Peki akışkan bir dünyada, kesinlik, teminat ve güvenlik olmayan bir dünyada nasıl iyi yaşarız? koheletin talimatları basit, pratik ve ikna edici. Basitçe yiyin, akıllıca için, size neşe veren bir iş bulun ve birkaç sevgi dolu arkadaşlık kurun. (Kohelet2:24 ve 4:8-12). bazıları için bu çok özel,çokfazla ''ben'' ve yeterince ''biz'' hakkında değil.birey için iyi olan şey,toplum için de iyidir ve kohelet bizi herkesin sağlıklı gıdaya,temiz suya,neşeli işe ve sevdiğini söyleme özgürlüğüne erişebileceği bir dünya yaratmaya çağırıyor.
İşte bu yüzden Kohelet zamanımızın Tevratıdır. Yaşamın dürüst bir değerlendirmesini ve kıskanç ve şiddet yanlısı tanrılara, yozlaşmış din adamlarına ve krallara, şovenist kabileciliğine ve yabancı düşmanı etnik kökene başvurmadan onu nasıl en iyi şekilde yaşayacağımızı sağlar.
Bu gerçekler güç sahibi olanları korkutur ve kişileri tanrısal cezadan bahsederek sindirir. Koheletin bilgeliğini inkâr etmek için iktidardakilerin bu çaresiz girişimi yalnızca onun gerçekliğini doğruluyor.
Sevgili okuyucularım kitabı kendiniz okuyun ve bunun böyle olup olmadığını görün.
Bkz: Kutsal Kitap- Kohelet (Vaız) Kitabı
SARA YANAROCAK
Comments