Bu hafta birlikte yüksek derecede bir Tora Çalışması yapacağız. İç içe geçmiş sırları tamamen açmadan sizlere ilham verebilecek bir şekilde aktarmaya çalışacağım. Bu deruşu hatırası mübarek olsun beni yetiştiren çok değerli
Hocam Rabi Yishak BİLMAN’ın aziz ruhu onuruna ithaf ediyorum.
Yitro ve Mişpatim peraşaları, “Tora’nın verilmesi” – Teruma ve Tetzave peraşaları, “Konutun kurulması” (Mişkan) süreçlerini anlatır. Ancak ulaşılması gereken daha yüksek seviyeler var.
Ki Tisa, kelimenin tam anlamıyla “Yükseldiğin zaman” anlamına gelir. İsrailoğullarının, “BAŞLARINI KALDIRDIĞI ZAMAN." Bu kelime deyimsel olarak “nüfus sayımına” gönderme yapsa da Yahudi halkının başka türlü ulaşamayacağı zirveye yükselme sürecini ima eder.
“Kampa yaklaştığında, buzağıyı ve dans edenleri görünce, Moşe öfkelendi. Levhaları ellerinden atıp onları dağın eteğinde paramparça etti..” (Şemot 32:19)
Moşe neden levhaları (luchot'u) kırma ihtiyacı duydu? Yahudi halkının onlara layık olacağı zamana kadar bir kenarda bekletebilirdi. Ayrıca Tora, Moşe’nin kutsal levhaları yok ettiği için eleştirildiğini kaydetmez.
Neden kırılmaları gerekiyordu? Bu eşsiz luchot’ların istisnai doğasını dikkate aldığımızda soru daha da güçleniyor. İlk tabletlerde kelimeler taşa hak (oyulmuş) edilmişti. İkincisinde harfler kağıt üzerindeki mürekkep gibi yazılmıştı. Silinebilirdi…. İlki gibi olağanüstü kutsallık düzeyine sahip değildi. Çünkü levhalar insan yapımıydı. (Şemot 34:1)
Şimdi elimizde İKİ TAKIM LUHOT’umuz var. Farklı değerde ve işlevde İKİ IŞIK…..
Şemot 30:13 : Nüfus sayımına tabi olan herkes, KUTSAL YERİN ŞEKELİNE göre (bir şekel yirmi geraya eşittir) YARIM ŞEKEL. Tanrı (Hashem) adına bağış (Teruma) olarak YARIM ŞEKEL ödeyecek. [bir onsun beşte biri gümüş]
Ayette önce yarım şekel yer alıyor . Ardından KUTSAL YERİN ŞEKELİ (Bütün BİR şekelin) 20 gerah değerinde olduğundan söz ediliyor. Neden basitçe sadece 10 gerah denmiyor?
Bir şekel’in ağırlığı 20 gera ise ve Tanrı adına bağış olarak 10 gera ağırlığında yarım şekel verilecekse diğer yarım şekel ne ifade eder?
10 rakamı Kutsal düzenin İlahi Sayısıdır, Tamamlanmış olmak ile ilgilidir ve ibranice YUD harfi ile ifade edilir. İlahi Olanın bizim tarafımızdan anlaşılabilen Mevcudiyetini tanımlar.
YUD harfinin açılımı (י-ו-ד) = YUD ( י = 10) – VAV (ו = 6) – DALET (ד = 4) şeklinde yazılır. Yud’un sayısal değeri 10’dur ve Vav ile Daletin toplam sayısal değeri de 10’dur. Demek ki Yud harfi 2 tane 10 ’dan meydana geliyor. Yani farklı değerde ve işlevde İKİ IŞIK.
İlahi Olanın Mevcudiyetinin Ön ve Arka Yüzü gibi. Bunlar Yüce Tanrı’nın söylenemez olan İSMİNİN sırrıdır. (Daha fazla açmayacağım)
Bu açıklamayı aklımızda tutarak peraşamıza geri dönelim. Moşe Rabenu dağa çıkıyor, emirleri alıyor ancak aradan kırk gün geçmesine rağmen inmediği görülünce HALK (Am) Buzağıyı yapıyor. Bu nedenle de İLK ON EMİR bize gelmiyor. (Hashem böyle olacağını zaten biliyor)
Böylece O’nun Mevcudiyetinin ÖN YÜZÜ ile ilgili bir kavrayışa (Giluy) sahip olabilmenin kapısı kapanıyor.
Bu kudretimizi kaybediyoruz. Bu O’na ait olan KUTSAL YERİN ŞEKEL’ini temsil eder.
Sonra Tora’da Yarım Şekel hikayesini okumaya devam ediyoruz ve ardından Hashem, Moşe’ye iki taş yontup getirmesini söylüyor. Moşe ikinci tabletleri aldıktan sonra Hashem’e SURATINI (Paneha) GÖRMEK İSTEDİĞİNİ beyan ediyor. (Şemot 33:19) Hashem; Moşe’ye cevap veriyor. Benim yüzümü kimse göremez. Fakat sana ARKA YÜZÜMÜ göstereceğim.
İkinci tabletlerle birlikte BEN’im 10 ve 3 (Toplam 13) Niteliğimi “Adonay; Adonay El Rahum ve Hanun Eref Apayim ve Rav Hesed VeEmet……….” sizlere göstereceğim. Bu yolla HALKIMA BENİ GÖREBİLME İZNİ VERİYORUM demektedir.
Bizler henüz tamamlanmamış dünyada olduğumuz için ÇÖMLEKÇİ (Yüce Tanrı) bize kendini göstermiyor ancak yapmış olduğu ÇÖMLEĞİ/ESERİ (Tora/Yaratılış) gösteriyor. Böylece kendisinin bu 13 niteliği aracılığıyla gizli ışığı hakkında bir anlayışa sahip olabilmemiz için bir fırsatı veriyor.
Bu nedenle Yüce Tanrı ayette şöyle diyor. Bu vermiş olduğun Yarım Şekel benim için KURBAN (Karov) sayılır. Elimizdeki (verdiğimiz) bu Yarım Şekel O’na yaklaşmak içindir bunun kuvveti ile diğer Yarım Şekel’e yani gizli olan IŞIĞA ulaşmaya çalışabiliriz.
Ayrıca Tora, toplumun sayımından elde edilen 100 kikar gümüş şekelin Kutsal Mekanın 100 adet KALAS YUVASININ (TEMELİNİN) dökümü için kullanıldığından söz eder. (Şemot 38:27)
Bu gönüllü bir adak değildi, AŞEM'den gelen bir emirdi ve Ohel Moed/Buluşma Çadırı için kullanılacaktı.
İbranice'de fidye veya kefaret bedelinin ifadesi KOFER NAFŞO - כפר נפשו – CANINI ÖRTMEK şeklindedir. Yom Kippur/kefaret günündeki gibi KİPUR için kök sözcük olan KAPAR ile aynıdır. KOFER, hayatınız için bir örtüdür.
Şemot 38:27
וַיְהִ֗י מְאַת֙ כִּכַּ֣ר הַכֶּ֔סֶף לָצֶ֗קֶת אֵ֚ת אַדְנֵ֣י הַקֹּ֔דֶשׁ וְאֵ֖ת אַדְנֵ֣י הַפָּרֹ֑כֶת מְאַ֧ת אֲדָנִ֛ים לִמְאַ֥ת הַכִּכָּ֖ר כִּכָּ֥ר לָאָֽדֶן׃
İbranice metinde BOLD ve ALTI ÇİZİLMİŞ olan kelimeler öne çıkıyor. İbranice bu harfler Tanrı’nın bu dünya ile bağlantılı olan “ADONAY” isminin harfleridir. Ancak TANRI’YI (Adonay) betimlemek için değil TEMEL YUVALARINI (ADNEİ) ifade etmek için kullanılmıştır.
Nüfus sayımından elde edilen gümüş yarım şekeller eritildi ve yuvaların dökümü için kullanıldı. Bu yuvalar, seyyar tapınağın temeli olarak kullanılıyordu ve duvarları oluşturan kalaslar bu yuvalara sokuluyor ve aralarına perde serilerek kutsal alanın avlusu oluşturuluyordu.
ADNEİ olarak ifade edilen bu gümüş TEMEL YUVALAR mecazi olarak ilahi ışığı almak üzere kutsallık yolunda kendini bir KAP şeklinde inşa eden KİŞİYİ temsil eder. Kutsal Alan (Mikdaş/Mişkan) tam anlamı ile bu kişilerin (Tsadik) üzerinde yükselir. Toplamda 100 adet yuva olması da Tamamlanmışlık halinin bir ifadesidir.
Mişkan KORBAN (fedakarlık) üzerinde kuruldu ve halkın bağışladığı YARIM ŞEKALİM (Kefaret) onu taşımaktadır.
Bamidbar 19:15’de; ibranice KAP için kullanılan kelime KELİ’dir. Keli’nin kökü tam ve tamamlanmış olmak anlamına gelen KALLAH (Kelah) – GELİN kelimesi ile bağlantılıdır. Kallah – Bene-Yisrael’ için kullanılan bir benzetmedir.
İlahi olanın huzurunda Yarım Şekel (10 gera) ile ifade bulan Bene-Yisrael’in bireyleri (Kallah/Gelin) AŞEM’in MEVCUDİYETİNE (10 gera) BAĞLANDIKLARINDA KUTSAL YERİN ŞEKELİ (20 gera) olarak anılacaklardır.
Dilerim ki, Bene-Yisrael halkını oluşturan her Ruh bu YARIM ŞEKEL’in kudreti ile İKİ IŞIĞI da alabilecek düzeye yükselir ve böylece kendisini tamamlama şansına erişir. (Amen)
Herbirimizin kutsal bir yanı vardır. Zira Tanrı’nın benzeyişinde yaratıldık. Uykuda (Potansiyelde) olan bu parçamız “Gerçek Kimliğimiz” dir.
Sevgilerimle - Shabat Shalom
Rabi. Yishak BİLMAN (z”l) & Moşe PASENSYA
Comments