(Yazarı sesli dinlemek için tıklayınız)
Bundan 5 yıl kadar önce eşim ilk Amazon alışverişine başlamıştı. Pratikliğinden, zaman tasarrufundan, çeşit bolluğundan, eve teslim edilmesinden (halk diliyle ayağımıza gelmesinden) hatta fiyat avantajından bahisle göklere çıkardı Jeff Bezos’un şirketini (adını bilmeden!).
Ayni tarihlerde Netflix’e abone olduk. Yıllardır izlemek için sabırsızlandığımız onlarca film, yüzlerce dizi, politik belgeseller televizyon ekranımıza yağıyordu, uykularımızı feda etmecesine…
İlk iPhone 3 eşimin çantasına girdiğinde yıl 2008 idi. Nokia’ya göre daha geniş ekranı, kullanım kolaylığı, saatlerce konuşurken avucunun yorulmaması, zerafeti…hep Apple ürünlerine yöneltti onu. İPhone’ları iPad’ler (tablet), iPod’lar (kulaklık) takip etti.
Facebook’un onun yaşamında edindiği yeri, izlerken konuşmalarıma aldırış etmemesinden anlamalıydım. Sonradan hayatımıza giren Whatsapp’ın ailemize etkisi, uluslararası telefon faturalarımızı düşürmesi kadar oğlumuz ve kızımız ile yaptığı görüntülü sohbetlerin saatler sürmesinden ve bu esnada evde olup olmadığımın farkında bile olmamasından belliydi.
Google’a laf yok! Onu ben de uzun süredir kullanıyor ve inanılmaz bilgi haznesini hayretle takdir ediyordum.
Eşimin FAANG (Facebook-Amazon-Apple -Netflix-Google) şirketlerinin ürün ve hizmetlerini benden çok önce keşfetmesi aramızdaki ‘’kavrama eşitsizliği’’ni pekiştirdi. O yeniliklere hızla uyum sağlarken ben ‘’bunların başarısı acaba geçici mi?’’ diye duraksıyor ve hisselerinin aşırı pahalı olmasından çekinerek bu firmalara yatırım yapmayı hep erteliyordum.
Çok değil, 5 yıl önce 100.000 USD parayı eşit oranda FAANG hisselerine yatırmış olsaydım bugün sermayem ne mi olurdu: USD 440.000! İnanılması güç.
Gelelim İsrail teknoloji şirketlerine: Bu yıl itibariyle 1 milyar USD yani ‘’unicorn’’ değerine ulaşanlar 71 adedi bulmuş. Ülkeye hi-tech yatırımları için giren sermaye 2021 ilk yarısında bile 11.9 milyar $ ile 2020’in tamamının 10.3 milyar $’ını geçmiş.
Burasını da kaçırdım. Çoğunun adlarını dahi bilmediğim firmaların hisselerini almak için sıkı araştırma yapmak, iyi analiz etmek gerek. Tabii İsrail hi-tech’leri son 5 – 10 yılda daha da serpildiler. Artık ‘’start-up ülke’’ yerine ‘’scale-up (ölçeklenebilir)’’ diyorlar. Kendini ucuza satma, finansman bul, bekle…yarın 10 misli değere yükseleceksin.
FAANG hisseleri bakımından ‘’kavrama eşitsizliği’’ İsrail teknoloji şirketlerinin takibinde de beni aştı. Bir türlü bu yükselen dalgadan yararlanmayı beceremedim.
Fakat çok daha büyük bir kavrama eşitsizliği teknoloji hisselerine yatırım yapan genç kesim ile fazla risk almak istemeyen ve parasını uluslararası tahvillerde veya çok tanınan şirketlerde değerlendiren 50 yaş üstü tasarrufçular arasında oluştu.
Muhafazakar yatırımcıların veya nakit zenginlerinin çoğu borsaları riskli addetmeye devam ederek treni kaçırdılar. Fakat zihnen kaybetmeye hazır Amerikalı gençler Tesla gibi ondan sonra gelen 7 otomotiv üreticisinin değerinden daha fazlasına tek başına sahip olan elektrikli araç şirketine yatırım yapar ve kazanmaya devam ederken,
İsrail’liler de geleceği hiç belli olmayan yeni bir buluşa, salt orduda ayni kariyeri paylaşma güveninden veya fikre inandıkları için, atılmaya hazırlar.
Muhafazakarlar ile fark? Risk alma yeteneği. Veya teknolojinin hangi yönde gelişeceğini ‘’kavrama’’…
İşin garibi teknolojik ürünleri benimsemekte bu kadar maharetli olan eşim parasını hiçbir şirkete yatırmaz, nakitte tutar.
O alanda ‘’kavrama eşitsizliği’’ nihayet benim lehimde.
Comments