Merhaba sevgili okuyucularım. Yine ucu net görülmeyen günlerin içindeyiz. Savaş hala netlik kazanmadı. Ateşkesler ne kadar hakiki ne kadar sahte? Ben hala bir merak çilesinin iplerini sarmaya ve anlamaya çalışıyorum. Savaş dönemi boyunca beni huzurlu kılan şey, okumak. Kitaplar, makaleler, vs. İsrael Ulusal Kütüphanesi'nin yazıları sayesinde birçok gerçeğe daha rahat ulaşabiliyorum. Şimdi sizlere oradan okuyup öğrendiğim bazı hikayeleri anlatmak istiyorum.
İsrael Ulusal Kütüphanesi’nin '7Ekim Anıt Duvarı' israel milli kütüphanesi,7 Ekim 2023'ten kısa bir süre sonra yeni açılan binasında ''öldürülenler ve düşenler için anıt duvar'' inşa etme kararı aldı.
7 Ekim 20 ve ve sonrasında öldürülen sivillerin ve şehit düşen IDF askerlerinin görüntülerini ve isimlerini içeren bu anma sergisi, kütüphanenin 7 Ekim’i ve sonrasını İsrael’de ve yurt dışında belgelemek için “bearing whitness”in bir parçası olarak 20 metre uzunluğunda dev bir ekrana yansıtılmıştır. Ölenlerin isimleri düzenli olarak güncellenmekte ve ziyaretçilerin hem kişisel hem de kollektif duygularına olanak tanımakta.
Kütüphane, İsrael’deki ve dünyadaki topluluklardan 7 Ekim katliamının birinci yıl dönümünü anma törenlerde kullanılmak üzere benzer bir serginin hazırlanıp hazırlanamayacağına dair çok sayıda talep gelmekte.
Kütüphane bu nedenle,''öldürülenler ve düşenler için anıt duvar'ın İbranice ve İngilizce olarak basılı ve/veya dijital gösterim için yüksek kaliteli indirilebilir dosyalardan oluşan bir set oluşturdu. Dosyalar ücretsiz olarak indirilebiliyor.
Geçtiğimiz yıl içerisinde katledilen ve hayatını kaybeden 1650'den fazla kişinin anıları lütuf bulsun ve rehineler en kısa sürede bize sağ salim iade edilsin.
Bu arada aynı kaynaktan birkaç hikâye paylaşmak istiyorum.
LİLACH ALMOG, İsrael’in güneyindeki kasabasında Hamas teröristleri tarafından ele geçirilen bir polis karakolunun kalıntılarının ve kurşunlarla delik deşik edilmiş binaların önünden günde birkaç kez geçiyor.
''Her köşe bir anıta dönüştü'' dedi.” Biraz unutmak isteseniz bile unutamıyorsunuz. Duvara baktığınızda her şeyi yeniden hatırlıyorsunuz.''
Almog, İsrael-Hamas savaşı nedeniyle yerinden edilen 120.000 İsraelliden biriydi ancak 7 Ekim saldırısının sürekli hatırlatıcılarıyla evine döndü.
Şok saldırıda Hamas öncülüğündeki binlerce terörist İsraelin güneyine saldırarak yaklaşık 1200 kişiyi öldürdü ve 251 kişiyi rehin aldı ve gazzede savaşı başlattı.
Bir yıl sonra kurtulanlar her şeyi değiştiren günü anımsıyorlar. Teröristler sınırdan içeri akın ederken yatak odalarında, sığınaklarda, güvenli odalarda(mamad) ve ağaçların altında saklandılar.
Sonrasında mağdurlar sevdiklerinin yasını tuttu, kaygıyla mücadele etti, mağdur olanların suçluluğunu yaşadı ve yaşadıkları çilenin izlerini taşıyan evlerine geri dönüp dönemeyeceklerini sorguladılar.
37 yaşındaki Lilach Almog Stedorot'da yaşıyor. Apartmanının karşısındaki polis karakolunda meydana gelen patlamanın şiddetiyle yere yığıldı.
Sderot’ta hava saldırısı sirenleri çaldıktan sonra evinin güvenli odasına koşmuş ve omuzlarında roketatarlarla sokaktan aşağı yürüyen onlarca silahlı adamı inanamayatrak pencereden izlemişti.
Polis karakolunu ele geçirdiler ve ordu teröristlerin hala içeride olduğu binayı buldozerle yıkmadan önce saatlerce süren bir çatışma yaşandı. Karakolun çevresindeki bölgede 30'dan fazla sivil ve polis memuru öldürüldü.
Almog, çocukları ve annesiyle birlikte sderottan kaçtı ve sekiz ay boyunca tel avivdeki bir otelde yaşadı, ancak hükümetin yardımı ağustos ayında tükenince Sderot’a geri dönmek ve o günü hatırlamak zorunda kaldı.
Geçtiğimiz yılın kaygısı onu alt üst etti ve mimar ve iç mimarlık olan işini bırakıp engellilik iznine ayrılmaya zorladı. 9 yaşındaki oğlu yatağını ıslatmaya başladı.11 yaşındaki kızı onsuz hiçbir yere gitmeyi reddediyor.
''Savaş devam ettiği sürece sakinleşmenin, hayatlarımıza geri dönmenin yolu yok,''dedi. ''Hala rehinelerimiz var orada. Hala kabuslar görüyoruz. Sonu yok.''
ZİV ABUD, 27yaşında, Nova müzik festivali kurtulanı ve rehine ELİYA COHEN'in kız arkadaşı.
Ziv Abud, Nova müzik festivaline yapılan saldırıdan kaçmaya çalışırken yol kenarındaki bomba sığınağını gördüğünde, roketleri atlatmak için güvenli bir yer olacağını düşünerek rahat bir nefes aldı.
''Şimdi girdiğimiz sığınağın aslında bir ölüm tuzağına dönüştüğünü biliyoruz.
Yaklaşık 10 kişinin sığabileceği beton sığınağa yaklaşık 30 kişi sığmıştı. Teröristler içeri girdiğinde içeriye el bombaları atmaya başladılar.
Abud, silahsız izinli asker Aner Shapiro'nun sekiz el bombası attığını, ancak dokuzuncusunun sığınağın içinde patladığını ve anında oradaki insanların yarısının öldüğünü söyledi.
Duman ve kargaşanın ortasında teröristler, insanları rehin alıp sığınağı kurşun yağmuruna tuttu.
Abud, üstündeki cesetlerin ezilmesiyle korunarak hayatta kaldı. Gözlerini açtığında yeğeninin ve kız arkadaşının cesetlerini gördü ancak erkek arkadaşı Eliya Cohen'den hiçbir iz yoktu. Sığınaktan kaçırılan dört kişiden biriydi. Abudun dışında altı kişi daha hayatta kaldı.
Abud, geçtiğimiz yıl boyunca rehineler için yorulmadan kampanya yürüttü ve cohen’in geri dönmesi için dünyanın dört bir yanına seyahat etti.
''kendi travmamı daha az düşünüyorum, sadece eliyayı eve nasıl getireceğimi düşünüyorum''dedi.
SHLOMO MARGALİT VE HANNA'LE MARGALİT
86 yaşındaki shlomo ve 79 yaşındaki Hannal’e, Kibutz Nir Oz'dan nasıl kurtulduklarına hala inanamıyorlar. Kibutz Nir Oz'aki evlerinin her iki tarafındaki sakinlerinin tamamı 7 ekimde öldürüldü veya kaçırıldı. Teröristler evlerine üç kez girdi ancak saklandıkları güvenli odaya girmediler.
Nir oz'un yaklaşık 400 sakininden 42'si öldürüldü ve 75'i o gün kaçırıldı. Ancak kibuzun kurucu neslinden olan çift kurtuldu. Margalit çifti 64 yıldır evli ve bu sürenin neredeyse tamamını Nir Oz'da yaşayarak, çorak çölü yüksek ağaçlar ve yemyeşil çimenlerle dolu bir köye dönüştürmek için çalıştılar.
Saldırıdan büyük zarar gören kibutzun yeniden inşaasının yıllar alacağı belirtiliyor. Ancak bunun nasıl olması gerektiği ve yapılıp yapılmaması gerektiği konusunda sorular devam ediyor. Nir oz sakinlerinin çoğu gibi çift de, yaklaşık bir saat kuzeydoğuda bulunan kiryat gatda yeni apartman binalarının inşa edildiği bir projede geçici konutlarda yaşıyor.
''Hala ne kaybettiğimizi idrak edemiyorum. sanırım enim için bu çok daha sonra olacak''dedi Hanna'le Margalit.''Şu anda tüm çalışmamız hayatta kalmak., yeni bir yere alışmak, rehinelerin eve dönmesini ummak için.''
Shlomo Margalit,7 Ekim'den önce yaptığı iş olan mezarlıkla ilgilenmek için haftada bir kez kibutza gidiyor. Ama şimdi birçok mezar eklendi. Her seferinde oraya gittiğinde bir kişiyi seçip harap olmuş evine giderek onlara uygun şekilde veda ediyor.
Hepsini aynı anda yapmak için çok fazla''dedi.''Çok üzücü ve çok zor, imkansız.''
EİLAT SHALEV,47 yaşında, Nova festivali kurtulanı.
Elat Shalev, güney İsrael de 7 Ekim’den birkaç gün sonra pomela (büyük turunçgiller) hasat edilmek üzere olduğunu hatırlıyor. Çiftçilerin önceden büyük toplama kutuların yerleştirildiğini biliyordu, kendisi de Hamas teröristleri Nova müzik festivaline giden yolu işgal etiklerinde, kocası Shay ile dans ediyordu.
Teröristler arabalarına ateş etmeye başlayınca ikisi ayrıldı. Shalev yakındaki tarlalara koştu, araçlara atlayıp indi ve sonunda kendini bir pomela bahçesinin yakınında buldu.
''Sol tarafta gördüğüm ilk ağacı yakaladım. Ellerim başımın üstünde ve yüzüm toprağa gömülü bir şekilde saklandım, sadece tanrıya beni kurtarması için dua ettim. Böylece yaşayabilir ve çocuklarıma geri dönebilirdim'' dedi.
Dakikalar sonra bir kurşun kafasına sadece birkaç santimetre uzaklıktan isabet etti. Yola geri dönmeden önce saatlerce ölü taklidi yaptı. Sonunda İsrael güvenlik güçleri onu bir polis karakoluna götürdü.
Saatler geçtikçe ve kocası onunla iletişime geçmeyince, giderek daha fazla endişelenmeye başladı. Beş gün sonra eşinin öldüğü açıklandı.Shalev kendisi ve 12 ila 23 yaşlarındaki dört çocuğunun rahatlamaları için yahudiliğe yöneldiğini söyledi. Ancak geceleri uyumakta zorluk çekiyor ve evini tek başına idare etmekte zorlanıyor.
''Günler geçtikçe, bir gün, bir gün, bir gün daha, aslında daha da kötüye gidiyor.daha iyiye gitmiyor,''dedi Shalev.''Onu özlemek daha da güçleniyor çünkü geri dönmeyeceğini giderek daha iyi anlıyorsunuz.gerçekten geri dönmeyecek.''
50 yaşındaki LİAT ATZİLİ, Kibutz Nir OZ’dan rehin alındı.
Gazze’de 54 gün esaret altında kalan Atzili kimliğinin konrolünü yeniden ele geçirmek için tarih ve yurttaşlık bilgisiöğretmeni olarak işine dönmeye kararlıydı.
''Kendimi en rahat ve huzurlu hissetiğim yer okul. Bir sınıfta olmak benim için en doğal şey''dedi.'' Eskiden nasıl olduğumla ve hayatımın bu devresinden öncesinde nasıl olduğuyla ilgili gerçek bir bağ kuruyorum.
Yeraltı tünellerinden tutun rehinelerden çok daha iyi koşullarda bir apartmanda tutulduğu için kendini şanslı sayıyor. Yine de, esareti sırasında Atzili ailesinin hayatta kalıp kalmadığını bilmiyordu.
Askeri güvenlik kocası Aviv’in öldüğünü ve cesedinin Gazze’de tutulduğunu duyurdu. Çocuklarından ikisi de kibutzdaydı ve hayatta kaldılar.
7 Ekim olayının birinci yıldönümü atzilinin tahmin ettiğinden daha zor geçti. Geçen yıl ne kadar çok şey kaybettiğinin bir dönüm noktası. Günün en azından bir kısmını yatakta kalıp ''dirty dancing'' izledi.
Atzili, yakın zamanda tutkularından birine geri dönmeyi ve İsrael’in Holokost Müzesi Yad Vashem'de turlar düzenlemeyi umuyor. İnsanların paralellikler kurmak istediğini anlıyor ancak orta doğudaki gerçekliğin farklı olduğunu söyledi.''İsraelli Yahudiler bir bakıma Flistinlilerin ortadan kaybolmasını istiyor ve Filistinliler de bir bakıma Yahudilerin ortadan kaybolmasını istiyor, ancak bu olmayacak,''dedi.''Kimse bir yere gitmiyor. Birbirimizi sevmek zorunda değiliz, ancak geçinmek zorundayız ve herkesin burada güvenle yaşayabileceği bir yol bulmalıyız.''
Sözün bittiği yer tam da bu cümle. Dileğim barışın sağaltıcı kolları ile sarmalanmak nasip olur. Sevgiyle kalın.
Sara YANAROCAK
IYT dip not :
İfade edilen görüşler İYT web portalının editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Yazarların düşünceleri sadece kendilerini bağlar.
Commenti