Hanuka Bayramında, Haşmonay’ların mücadelesi ve kazandığı askeri zaferi anlatır. Günümüzde birçok bayram tarihe karışmışken MÖ 164'teki bu zaferin yüzyıllar sonra ulusal bir bayram haline gelmesine neden olan şey neydi?
Bence konu kazanılan başarı ile ilgili değil. Yahudi halkının kendi değerlerini unutup fatihlerini taklit etmesiyle ilgiliydi.
Bu zafer kesinlikle MANEVİ nitelikteydi.
Hanuka Bayramı bizden 'DIŞ' ve 'İÇ' unsurlarla etkileşimimizin doğasını ve kapsamını düşünmemizi ister.
Yunanistan'ın mirası Sanat – Felsefe – Bilim – Siyaset ve Estetiktir. İsrail'in mirası ise Etik – Ahlak – Vahiy ve Hukuk’tur. Bunlar insan ruhunun farklı yönlerini temsil eder.
Hanuka mücadelesi, "BİZ" ve "ONLAR" arasındaki bir savaş olarak görülmemeli, aksine her bir insan kişiliğinin iki unsuru olarak görülmelidir.
SAVAŞÇI için kullanılan GİBOR kelimesi düşmanlarını yenen kişi olarak anlaşılır. Ancak manevi dünyada içindeki kaotik güçlere düzen getiren kişi olarak anlaşılır.
Kendi içsel doğasını fetheden biri…..
Noah'ın bir oğlu Yefet (Yavan) Yunanistan'ın ve diğer oğlu Şem ise Avram’ın atası olurlar.
Yafet (Güzel) DIŞ ve Şem (İsim) İÇ GÜZELİĞİ temsil ederler. Tıpkı Yosef (Yefat Toar) ve Yehuda (Kökü Modeh olan Kabul etmek/Teslim olmak anlamında) gibi.
Dış Güzellik, ilahi olarak verilen tüm yetilerin kullanılarak bu dünyanın güzelliğini ortaya çıkarmayı umarken, İç Güzelliğimiz ise gökyüzüne bakıp her şeyin anlamını sorar.
Biri “NASIL?” sorusunun izini sürerken TANRISAL bir kişiliğe büründüğü gibi "NEDEN?" sorusu ile de TANRI’YI ARAYAN kişiye dönüşür.
Yosef kapasitesi ve yetenekleri ile vizyon sahibidir. Oysa Yehuda’nın Krallık yazgısı net değildir. Bu nedenle kendi soyundan gelen Kral Davit gibi içsel tutkularıyla mücadele etmek zorundadır.
Hep merak etmişimdir. Tora metninde Yüce Tanrı’nın asla Yosef ile doğrudan konuşmaması Dış unsurları temsil etmesi nedeniyle olabilirmi?
ANLAM – DEĞER ve SORUMLULUK hakkında içsel dünyamızda bir mucize yaratmak istiyorsak Makabilerin tapınakta bulmuş olduğu o son küçük SAF ZEYTİNYAĞI şişesine daha derinden bakarak ilham alabiliriz.
HANUKA YAĞI BİZLERE NASIL BİR MANEVİ İLHAM VEREBİLİR(Kİ) ?
"İnsanın ruhu Tanrı'nın kandilidir." (Süleyman Mes 20:27)
İronik olarak, yüksek kaliteli yağ alabilmek meyvenin (zeytinin) yok edilmesi ile mümkün olabilir. Birçok düşünce derneklerinde olduğu gibi kendinizi yok etmeden tekrar doğamazsınız. Bilgelik - zihin gelişimi ile birlikte yaşam deneyiminin ürünüdür.
Herkes hayatta zorluklar yaşar. Bunlar bazen acı vericidir. Zeytin gibi, hayat da sık sık bizi sıkıştırır, beden ve zihin gücünü tüketir. Ancak IŞIK yaranın içinde gizlidir. Bu zeytinyağı yakmanın sırrıdır.
Yağın sergilediği dört nitelik, özünde ortaya çıkan dört ruhsal ve psikolojik özelliğin fiziksel bir tezahürüdür. Hayatımızda “Kandil Yağı” gibi olmaya çalışabiliriz.
NASIL-(MI)?
Kandil Yağını karakterize eden dört özelliğin nasıl elde edilebileceğini öğrenerek.
1) Yağ - Olgun zeytinlerin ezilip dövülmesiyle üretilir;
Zeytinlerin ezilip preslenerek yağ haline getirilmesi TEVAZU kavramını temsil eder.
Kendimizi gerçekte kim olduğumuzu görmek, önyargılarımızı, kör noktalarımızı ve hatalarımızı keşfetmeye açık olmak, bizim gelişmemizi sağlar.
2) Zeytinyağı, katı maddelere derinlemesine nüfuz eder;
Bu “Nufus etmenin” doğrudan sonucu, BAŞKALARINI DERİNDEN ETKİLEME YETENİĞİMİZDİR.
Dünyada “Gerçek sen” ile boy göstermek ve sonra diğer kalplerle derinden bağlantı kurmak cesaret ister.
3) Yağ diğer sıvılarla karışmaz;
KİŞİ BİREYSEL KİMLİĞİNİ KAYBETMEMELİDİR. Bir ilişkinin güzelliği, iki farklı bireyin kendilerini birbirleriyle paylaşmayı seçmeleridir.
Tıpkı kandil yağı gibi, diğerinin kimliği tarafından tüketilmeden başka bir insanı nasıl anlamlı bir şekilde hissedip deneyimleyeceğinizi bilirsiniz.
4) Yağ suda çözünmemekle kalmaz, yükselir ve diğer sıvıların üzerinde yüzer;
Sembolik düzeyde, bu paradoksal görünüyor. Yağ mütevazi mi - yoksa kibirli mi?
Ezilir, ancak zirveye çıkar. Kendinizi ezmek - başkalarıyla bağ kurmak ve aynı zamanda farklılığınızı korumakla ilgili bu üçlü süreç, nihayetinde etrafınızdaki her şeyin üzerinde “YÜZMENİZE” neden olmalıdır.
Bu kibirden değil, kişinin ruhunun, sonsuzluğun bir parçası (Netsitsot) olduğunu fark etmesinden gelir.
Hanuka bayramı, sıradan insanların nasıl yağ benzeri olup ışık saçtıklarını öğretmeye gelir.
Hayatımızda cennet gibi bir ışıltıyı tutuşturmak istiyorsak, menoralarımızdaki ışığa iyi ve derinden bakmalıyız.
Bu anlamda saf zeytinyağı, Işık Bayramı olan Hanuka'nın özünü temsil ediyor.
Evlerinizin IŞIK ile dolması dileğiyle…….
Shabat Shalom ve Hanuka Sameach
Rabi. Yishak BİLMAN (z”l) & Moşe PASENSYA
Comments