Milyarlarca ışık yanacak bu hafta boyunca.
8 gün boyunca aydınlığını yayacak olan Hanuka mumları ile bir hafta sonraki Christmas kutlamasının yankıları dört bir yandan dünyayı kucaklayacak.
İsraelli sanatçı Yoram Raanan'dan "Spread the Light"
İnsanın binlerce yıllık kültür mirasında, karanlığın en fazla yükseldiği zamanın daima bir doğuşu müjdelediğine, her bitişin tertemiz bir başlangıç olduğuna dair derin bir bilgi var.
Israel'de Hanuka büyüleyici bir dönemdir!
Okullar tatil edilir. Ülke hem yetişkinlere hem de çocuklara yönelik yüzlerce konser, komedi, tiyatro, festival ve dans gösterileriyle şenlenir.
Başta Yeruşalayim Kotel'de, şehir meydanlarında kurulan dev Hanukiya'larda yakılan mumlar; bu bayramın ışıklar Bayramı isminin hakettiğinin canlı bir kanıtıdır.
Ev ve işyerlerinde bir bayram havası yaşanır. Her yıl emsalsiz tasarımlarıyla yenilenen sufganiyot endüstrisi bir ay öncesinden vitrinlerde en leziz, en çekici hallerine bürünürken, kalori değerleri mucizevi bir şekilde gündemden düşer ....
Sevivon, her yıl, daha şık, daha eklektik ve koleksiyonluk versiyonlarıyla her yaştan çocuğa ilham vermeye devam eder.
"Sufganiyot ve sevivon "
Varsın piyasa kültürü bunu da bir çılgın hediye ve tatil yarışına çevirsin, ne gam...
Yine de gönülden gönüle verilen hediyeler, sevgiyle pişirilen yemekler, sofralar, etnik lezzetler tatlar yok mudur bu işin içinde?
Hanuka ve Christmas arasındaki ilginç bağın izini sürüyor olmanın yanısıra, hayatın zorluklardan açığa çıkma serüvenlerinin en heyecanlı, en cilveli örneklerine tanıklık etmenin farkındalığı ile dolu doluyum.
20. yüzyılın korkunç trajedisi Holokost kurtulanlarının Amerikan müzik dünyasına katkıları hakkındaki yeni keşfim, beni keyifli bir heyecan dalgasına sürüklüyor.
Ama önce duamız eşliğinde Hanuka mumlarımızı yakıyoruz:
Bugünün standart Hanukiyaları, sonsuz çeşitlilikte yaratıcı tasarımlarıyla göz dolduruyor.
Birçoğunun David yıldızı var, bazıları rengarenk özgün temada veya modern bir dokunuşun estetik kaygılarıyla üretilmiş.
Her mumda, M.Ö. 167'de süper güç Helen Hegemonyasını deviren küçük bir Yahudi grubu olan Maccabileri anıyoruz.
Işığın karanlığa nasıl galip geldiğinin gururunu yaşıyoruz.
İyiliğin kötülüğe hakim olduğuna dair inancımızı simgeleştiriyoruz.
Güçsüzlerin güçlüleri, küçük bir topluluğun dev orduyu yenme başarısını kutluyoruz.
İlhamını inanç, azim ve gayretten alan yüksek bir adanmışlığın, Yahudi varlığını 2000 yıldır güçlü kıldığını, 1948 Israel devletinin kuruluşuna değin geçen süreç içinde direniş boyutunun yüceliğini içselleştiriyoruz.
Her gün birer mum arttırarak 8 gün süreyle yanan mumlardan yansıyan ışıklarda, nice deneyimi, acıyı, gözyaşıyı aynı zamanda zaferi, umudu, hatta sevinç ve mutlulukları bir anda ve bir solukta, bir film şeridindeymis gibi yaşıyoruz.
Bu günlere nasıl gelmişiz ?
Işığın gücü genetik miras şeklinde yüzyıllar boyu süregelen antisemitizmin zorluklarına katlanıp, geçen yüzyıldaki Soykırım dahil nice pogrom, yerinden yurdundan edilme, kovulma, sınırdışı edilme, vatansız bırakılma ile dolu bir geçmişe rağmen ayakta kalmayı başarmış ve yerleşik düzene kavuştuğu anda , yaşadığı topluma uyum sağlayarak kültürel ve ekonomik hayatın yapıtaşlarından biri olmak ....
İşte bir Hanuka mucizesi…
1940 'lardan itibaren popüler kültürde büyük ün kazanmış pek çok Christmas müziği klasiklerinin aslında 2. Dünya Savaşı’nda nazi zulmünden Amerika'ya kaçan Yahudi müzisyenler tarafından yazıldığını biliyor muydunuz?
Ya diğer tüm sektörlerde yaygın olan antisemitizmin aksine o dönemin kriterlerinde çekici ve arzu edilen bir iş kolu sayılmayan müzik ve eğlence endüstrisinin
Yahudi müzik dehalarının sığınağı olduğunu....
Söz ve müziği Yahudi asıllı ikili George Wyle ve Eddie Pola tarafından bestelenen
"The most wonderful of the year" parçası; yüzlerce emsallerinden sadece biri..
Asıl adı Bernard Weissman olan Wyle ile Macar Yahudi bir anne babanın çocuğu olarak dünyaya gelen asıl adı Sidney Edward Pollacsek olan Pola işbirliğinin hit parçası Andy Williams tarafından seslendirilmiş.
Materyalizmin acımasız çarkları içinde bu yolun zarif bir açılım yarattığını, topluma ve çevreye zarar vermeden sorunsuz bir işgücü oluşturduğunu.., zamanın değerlerine katkı sağladığını kabul edelim.
Değerli bir misyona sahip küçük bir grup olan Makabilerin mucizevi bir şekilde büyük orduların üstesinden gelebildiginin sırrı, ABD'de müzik ile başlayan film endüstrisi ile devam eden medya dünyasına açılan kapılarla devam etmişe benzer....
İsrael'de Christmas kutlamak, her Hristiyan'ın hayatında bir kez yapması gereken emsalsiz bir deneyim ...
Peygamber İsa -Yehoshua bir Yahudiydi,
Hanuka mucizesinin yaşandığı tarihten 200 yıl sonra ... bu topraklarda yaşadı.
Güneş sistemimiz içinde yer alan Dünya tarihine şekil veren olaylar zinciri içinde
Maccabilerin Helen ordusuna karşı kazandığı zafer...
Yahudilerin kimliğini koruyup hayatta kalması…
İsa Peygamber'in doğuşu.
Bethlehem, Nazareth, Yeruşalayim, Yafo ve bazı Rus mahallelerinde düzenlenen çeşitli etkinliklerde, Israel kucak açmış bekliyor ziyaretçilerini...
"Haifa şehri Alman Kolonisi girişindeki dev Hanukiya ve dev Christmas ağacı-Fotoğraf: İtay Roitman"
Işıklar Bayramımız'ın yeni Yahudi mucizesi, diğer ışıkları gözlemleyebilmemiz ve takdir edebilmemizinin yanı sıra, geleneksel öz değerlerimizi koruyarak, yeni yetişen neslimize, globalizasyon çarklarına esir düşmeden, aileden başlarak sırayla toplumun her biriminde tutarlı bir eğitimi sağlayabilmek olmalı.
Çocuklarımızın maneviyatla yüklü ama hayatın gerçeklerine de sıkı sıkıya sarılmasına ışık tutarak, dünyaya ışık olmalarına meydan vermeli...
Hag Hanuka Sameah & Happy Christmas
"Rimon School of Jazz & Contemporary Music" okulunda okurken tanışan Artur Katz ve Vered Ovadia’nın parmak ısırtıcı Hanuka ve Christmas şarkı performanslarında tatlı nüans ve mizahı gözden kaçırmayalım.
Bizi ayakta tutan da biraz bu olmuştur:
Mizahın gücü.
Sağlık ve Barış eşliğinde
Mutlu bir 2023 yılı dileklerimle
Comments