Pesah bayramından kısa bir süre önce bir Yahudi, Admur Hazaken'e gitti ve ona sordu:
- "Rav, 4 bardak süt ile Pesah Sederini yapmaya hakkımız var mı? "
Admur Hazaken cevap vermedi, ancak büyük miktarda para almaya gitti ve ona verdi. Yahudi coşkuyla ona teşekkür etti ve gitti. Sahneye tanık olan Admur Hazaken'ın öğrencileri şaşkınlıklarını dile getirdiler. Admur Hazaken, onlara Tehilim'den bir cümleyle cevap verdi:
"Zavallı adamın isteğini anlayan adama ne mutlu! ...
Sonra Admur Hazaken onlara şöyle açıkladı: "Bu adam 4 bardak sütle Pesah Sederini yapmayı düşündüyse, bunun sebebi kendine sadece şarap değil et de satın alma imkânının olmamasıdır. Bir bayram ziyafetinde aynı öğünde et ve süt beraber yiyemeyiz. Bu yüzden ona şarap ve özellikle ET alması için yeterince para verdim.
Bu hikaye harika. Daha iyi bir denge beklerken, çaresiz olan diğerinden endişe duymak ve zamanında adaleti geri getirmek…(Tsadaka ve adalet kelimesi tsedek aynı kökenden gelir.)
Biz insanlar, kapitalizmin korkunç makinesinin son 40 yıldır dengeleri bozmasına izin verdik. Başkalarının zararına da olsa her zaman kolayca para kazanmayı mümkün kılan finansın büyüsüne kapıldık. Memnuniyetsizliğe ve savurgan davranışlara yol açan aşırı tüketim tarafından tuzağa düşürüldük. Lüksün anlamsızlığının ve her zaman daha fazlasının gereksiz ve doyumsuzluğunun peşinden koşmak için sadelik duygumuzu yitirdik. Paranın hükümdarlığı, çevremizde olup bitenlere kayıtsız kalmamıza neden oldu.
Toplumların işleyişinde giderek artan bir adaletsizliğin yerleşmesine izin verdik.
Finans ve ekonomi uzmanlarının her şeyi kuralsızlaştırmasını izledik. Küreselleşmenin neoliberal destekçilerinin argümanlarını dinledik, onların rekabetçi konuşmalarının baskısına teslim olduk. Hissedarlar için çok maliyetli olduğu düşünülen insan işlerinden orta vadede kurtulma beklentisiyle çalışanları koruyan birçok yasa azaltıldı veya iptal edildi. Bu nedenle de robotik ve yapay zekanın geliştirilmesi için gösterilen çaba önem kazandı: İnsanı makineyle değiştirin.
Geçen yılki son darbe, bu dünyanın güçlülerinin ölümcül bir silah kullanma konusundaki alaycı cüreti oldu: virüs. Ekonomik kaos yaratma, sosyal bağları çözme, demografik azalma yaratma yeteneğine sahip görünmez ve güçlü bir silah...
Tüm bunların sponsorlarının servetini koruması ne kadar ilginç bir tesadüf.
Yine virüs gölgesinde, belki İsrael için daha serbest, daha umutlu bir tablonun ortasında, ama dünyanın genelinde artan vaka ve ölüm sayısıyla Pesah bayramına saatler sayıyoruz. Birçok market zinciri, start-up firması tam da bu günlerde senelik kazançlarının arttığını ilan ederken, binlerce dükkan sahibi ya da serbest meslek çalışanı maddi manevi iflas etmiş durumda…
Pesah Sederini geniş aileyle geçirebilmek belki aşının etkisiyle bu sene daha mümkün ama Seder sofrasında yemek üzere yapılacak alışveriş her sene olduğu gibi oldukça pahalı ve bazıları için imkansız. Agada hikâyesini okumaya başlarken sembolik olarak kapımızı açıyoruz, ihtiyaçlı olanları soframıza davet ediyoruz.
Bu sene gelin sembollerin dışına çıkalım gerçeği oluşturalım. Dualarımızda söylediğimiz daha fazla sadelik ve sosyal adalet arzumuzu eyleme geçirelim. Tanrı her zaman kaybı olanların yanında durur, düşenleri kaldırır. Belki de bizim sahip olduklarımız O'nun bu projesinin parçası olabilmemiz için bize verilmiştir.
Zamanında vermek bir şeydir, insan onuru için uzun vadeli koşullar yaratmak daha da iyidir. Ne mutlu yoksulların isteğini, kelimelerin ötesinde anlayanlara… Baskılarına da bu imkanı vermenin vicdanı rahatlığıyla sofralarımızda 4 bardak şarap kaldırabilelim: Sağlığa, barışa, aramızdaki birliğe ve mutluluğa
Hag Pesah Kaşer ve Sameah..
Comentários