2. Dünya Savaşı’ından hemen sonra sesen hılı uçabilen bir yolcu uçağı yapma fikri ortaya atılır.Başta İngiltere olmak üzere birçok ülke bu fikri destekliyerek çalışmalara başlar.1962 yılında Fransa ve İngiltere bu projeyi genişletti ve 7 yıllık bir emekten sonra “ Concorde” isimli jet doğdu? Ancak üretimi için çokça para ve zaman sarf edilen Concorde, daha deneme uçuşunda beklentilerin altında performans sergiledi ve başarısız bulundu. Concorde uçağının yakıt maliyeti çok yüksekti ve yolcu kapasitesi azdı. Ayrıca güvenirliği yeterli bulunmamıştı. Buna rağmen uçağın üretimine ve yatırımına devam edildi. Bu döngü 25 Temmuz 2000 yılında 113 kişinin ölümüne sebep olan uçak kazasına kadar sürdü. Kayıp bu kez insan canı idi.
Hayatınızın herhangi bir döneminde yatırım yaptığınız şeyleri kaybetmekten korktuğunuz için kötü yatırım yapmaya devam ettiğiniz oldu mu? Karar vermek insan hayatının en önemli dinamiklerinden biridir. Doğadaki tüm canlılar farklı bir karar verme mekanizmasına sahiptir ve verdikleri karar doğrultusunda yaşamları şekil alır. İnsanlar rasyonel kararlar verme aşamasına geldiklerinde kar_zarar tablosuna göz atarlar. Ancak böyle davranarak kendilerini dengede tutabilirler. Bu kararlar parasal, duygusal ya da zamansal olabilir. Ancak insan her zaman aynı kararlılık ile davranamaz ve farketmeden “Concorde Yanılımı” adı verilen yanılgıya düşebilir. Concorde Yanılımı daha önce yapılan yatırıma kıyamayıp bir türlü o yatırımdan vazgeçmeme mantığıdır. Bizler de günlük hayatta sırf geçmiş yatırımlarımızın ‘yüzü suyu hürmetine’ başladığımız işi yarım bırakmaz, bize zarar verecek olsa dahi devam ettiririz. Bazı durumlarda riskli davranışlar sergileriz Nihayetinde olumsuz gidişat devam eder ve yine olumsuz sonlanır.
Konsere biletimiz var hastalandık. Konsere gitmeme kararı alma şansımız var iken verdiğimiz bilet parasının yanmasına kıyamaz konsere gider daha çok hasta oluruz. Otellerde ya da açık büfe restoranlarda ‘Verdiğim para kadar yemeliyim.’ motivasyonu ile tabağını taşana kadar dolduran insanlar, midesine zarar verdiğini düşünmeden yaptığı harcamanın hakkını sonuna kadar alabilme düşüncesi ile hareket ediyordur. Başladığı kitabı okumaktan hoşlanmadığı hâlde okuduğu kısımdan vazgeçemediği için yarım bırakmayıp tamamlayanlar, yazıldığı kursu verimli bulmadığı halde başladığı için terk edemeyip sonuna kadar devam edenler ve buna benzer daha birçok durum Concorde Yanılımı’na örnek olarak verilebilir. Uzun süren savaşların esas nedeni bu yanılgıdır. Çok kayıp verdiğiniz savaşta barış yapma şansınız varken kayıplara “ saygı” adı altında düşmanı yok etmeyi denemek daha çok kayıp vermekten başka bir sonuca asla bağlanamaz.
Tıpkı Concorde uçağını yapanların çaba ve paralarına kıyamayıp projelerinden vazgeçmedikleri gibi kişi de uğruna çok çalıştığı bir şeyden başarısız olsalar da vazgeçememektedirler. İşin ilginç yanı bu girişimlerinin “boşuna” olduğunun farkındadır ama kökten kaybetmeyi de kabul etmek istemez. Çünkü kaybetmek istemez. Kısaca Concorde Yanılımı ‘kaybeden olmamak için daha çok kaybetmek’ olarak açıklanabilir.
Verdiğiniz kararların sizlere güzel duygular yaşatması dileği ile….
Comments