Adım Eran Levi. 26 Ekim 2002‘de İstanbul’da dünyaya geldim. 19 yaşındayım ve öğrenimime Almanya’da Heidelberg Üniversitesinde devam ediyorum.
Okul hayatıma FMV Özel Ayazağa Işık İlköğretim Okulunda başladım. 8 yıllık İlk ve Ortaokul hayatımı okul üçüncülüğyle bitirdim. 8. sınıfta girdiğimiz “TEOG“ yani liseye giriş sınavında iyi bir derece yaparak Özel Alman Lisesinde öğrenim hayatımı devam ettirme şansı yakaladım. 5 yıl boyunca Alman Lisesinde tüm fen ve matematik derslerini Almanca dilinde aldım ve olaylara birçok farklı açıdan bakma şansı yakaladım.
Bu süreçte okul dışında da gerekse ALEF’te gerekse de MAGEN grubunda birçok faaliyete katıldım. MAGEN grubu sayesinde dünya çapında her ülkeden Yahudi gençlerin toplandığı Bnei-Akiva adlı İsrael kökenli kuruluş altında düzenlenen Liderlik Seminerlerine (Madrid), Jewrovision-Şarkı yarışmalarına (Milano, Antwerp) ve Veida (Meclis) Konferansına (Jerusalem) katılma şansı yakaladım.
Alman Lisesinde 12. sınıfta girdiğim Abitur sınavları sonucunda iyi bir dereceyle okulu bitirdim ve Almanya‘daki üniversiteler için başvurma hakkı kazandım. İlk tercihim olan Heidelberg Üniversitesinin Moleküler Biyoteknoloji bölümünü kazandım ve oraya yerleştim. Şu an da bir üniversite öğrencisi olarak Heidelberg şehrinde yaşıyorum ve aynı zamanda Heidelberg’in Yahudi Cemaati ile de temasım bulunuyor.
Çocukluğumdan beri Şişli Talmud Tora’ya gidiyordum ve orada her Şabat Tefillası çıkışında Amore Çiprut’tan okuma dersleri alıyordum. Aldığım uzun ve efektif eğitim sonucunda Talmud Tora Kalı’nda Hazanlık yapmaya başladım ve sık sık Peraşalar okudum.
Şu an burada bir sayfam açılıyorsa ve yazılarımı yüklüyorsam, Tora ile iç içeysem bunu birkaç kişiye borçlu olduğumu söylemek istiyorum. Beni çocukluğumdan beri elimden tutup dersimin bitmesini bekleyen değerli babama, beni her zaman motive eden sevgili annem ve canım kardeşim Alvin’e, Neveşalom ve Heybeliada Kalları’nda hazanlık yapan ve beni her zaman her konuda destekleyen Aşer dedeme ve sevgili babaanneme, Şişli Talmud Tora’da yılların Gabayı olan ver herkes tarafından çok sevilen Albert dedeme ve sevgili anneanneme ve tabii ki beni bugüne kadar eğiten ve hiçbir türlü yardımı esirgemeyen Amore Çiprut’a ve eşi Estella’ya borçlu olduğumu söylemeden geçemezdim.
Çoğumuzun bildiği üzere Mikets peraşası her zaman Hanuka’da okunur. Bunun sebebini anlayabilmek için peraşanın içindeki pasuklara bir göz atalım ;
Yaase Paro, veyafked pekidim baarets, vehimeş et erets Mitsrayim, beşeva şene araav
Paro Mısır’da yetkililer hazırlasın ve 7 sene bollukta Mısır diyarını hazırlasın.”
Burada “hazırlasın” olarak nitelendirebileceğimiz sözcük “VEHİMEŞ” sözcüğüdür.
Yunanlılar işgal sırasında birçok mitsvayı engellemeye çalışırlar. Çünkü onların istediği Yahudilerin değil Yahudiliğin ortadan kalkmasıdır. Savaş, aslında mitsvalara karşı verilmektedir. Yunanlılar’ın yasakladığı üç özel mitsva da Roş Hodeş, Brit Mila ve Şabat’tır.
- Roş Hodeş tayin edilmeden Yahudi takvimini yürütebilmek imkansızdır.
- Brit Mila farklı olduğumuzu gösteren bir işarettir. - Şabat da Yahudiliğin her şeyidir.
Bu üç mitsva da Tanrı ile bağlantı için olmazsa olmazdır. Bu mitsvaların olmaması Tanrı ile bağlantının kopması demektir.
Hanuka bayramında selamlaşma “Hanuka sameah” şeklindedir. Sevinçli ve mutlu olmak için de bu üç mitsva şarttır. “Sameah” sözcüğünün harfleri de bu üç mitsvaya “Şabat – mila – Hodeş” şeklinde gönderme yapar.
Gelelim peraşa bağlantısına. Yosef atsadik Mısır’a geldiğinde gelecekte Mısır sürgününü görür ve İbranilerin sağlam kalması için yukarıda sözünü ettiğimiz üç mitsvanın gereğine işaret eder.
Gerçekten de “yeni ayın belirlenmesi” mitsvası İbraniler’e verilen ilk emirlerden biridir. Midraş’a göre Moşe daha iyi performans gösterebilmeleri için Paro’yu kölelere bir gün istirahat vermesi konusunda ikna eder. Bu gün de Şabat günüdür.
Paro’ya “hazırlık” dediğimiz şeyden söz ederken bu mitsvalara da “vehimeş” sözü ile gönderme yapar. “Himeş” sırasıyla “hodeş – mila ve Şabat” sözcüklerinin ilk harflerinden oluşur.
Ve bu zaferin kazanılma sürecinde bir günlük ışık verebilecek bir saf yağ şişesinin sekiz gün yetmesi mucizesi T-anrı’nın , İsrael toplumuna olan sevgisini göstermektedir.
Hanuka hepimizin bildiği gibi 8 gün ve 8 gece boyunca kutlanmaktadır. Aslında hepimizin bildiği 8 gün yananan mum 7 gün boyunca dayanmıştır. Fakat mumu 8 gün yakmamızın sebebi ise mumun yandığı ilk günün doğal, diğer 7 günün mucize olmasıdır. Burda da gördüğümüz gibi aslında doğal olan bir olay bile T-nrı sayesinde gerçekleşmiştir. Her gerçekleşen olay onun isteği ile olmuştur.
Herbir mumun ifade ettiği bir kavram vardır ;
Bu içinde bulundugumuz HANUKA bayramı, Suriye-Yunan Kralı Antiohus ve ordularının, Makabiler tarafından bozguna uğratılıp, II.
Bet-Amikdaş’ın putperestlerden kurtarılmasını ve tekrar Tanrı’ya
adanmasını simgeler.
1. mum: Yaratılışta Tanrı’nın “ışık olsun” buyruğunu anımsatır.
2. mum: “Tora”nın ilahi ışığını simgeler.
3. mum: “Adalet” ışığıdır.
4. mum: “Merhamet” ışığıdır.
5. mum: “Kutsallık” ışığıdır.
6. mum: “Sevgi” ışığıdır.
7. mum: “Sabır” ışığıdır.
8. mum: “Cesaret” ışığıdır.
Şamaş ise : Bir mumun diğer bütün mumları yakarken, ışığından hiçbir şey kaybetmemesi örneğiyle Yahudi inancını temsil eder.
Yahudilik çağlar boyunca tüm dünyaya Tek Tanrılı inanç gerçeğinin ışığını aktarırken, kendi inancının ışıldamasını sürdürmektedir.
Sözlerime bayram boyunca Hanukiya’larımızı yakarken evlerimzde okudugumuz David Ameleh ‘in kutsal tapınak Bet-Amikdaş için kompoze ettiği bir mezmur ile son vermek istiyorum .
Mizmor Şir Hanukat Abayit Ledavid.
Aromimha Ad. Ki Dilitani, Velo Simahta Oyevay Li :
Seni yücelteceğim, Tanrı’m çünkü Sen beni diplerden çekip kurtardın ve düşmanlarımın sevinmesine izin vermedin.
Ad. Eloay, Şivati Eleha Vatirpaeni
Tanrı’m Sana seslendim ve bana şifa verdin.
Ad. Eelita Min Şeol Nafşi, Hiyitani Miyaredi Vor:
Tanrı’m, Sen ruhumu ölüler diyarından çıkardın ve uçuruma düşmeme izin vermedin.
Zameru L’Ad. Hasidav, Veodu Lezeher Kodşo: Ki Rega Beapo Hayim Birtsono, Baerev Yalin Behi, Velaboker Rina:
Tanrı’ya şarkılar söyleyin (siz) O’na bağlı olanlar ve O’nun kutsal İsmi’ne şükredin, çünkü öfkesi yalnızca bir an sürer, ama iyiliği tüm bir yaşam boyunca devam eder.
Vaani Amarti Beşalvi, Bal Emot Leolam:
Sakinken demiştim ki asla sarsılmayacagım.
Ad. Birtsoneha Eemadta Leareri Oz, İstarta Paneha Ayiti Nival:
Ancak A-şem sadece senin iyi niyetindi benim büyüklüğümü kuvvetle tutan Çehreni gizlersen dehşete düşerim.
Eleha Ad. Ekra, Veel Ad. Ethanan:
Seni çağırırım A-şem ve efendimedir yakarışlarım.
Ma Betsa Bedami, Beridti El Şahat Ayodeha Afar Ayagid Amiteha:
Ölümüm Sana ne kazandırır mezara indiğimde? Toz, Seni tanır mı, Senin gerçeğini ilan eder mi?
Şema Ad. Vehoneni, Ad. Eye Ozer Li:
Tanrı’m dinle (beni) ve bana lütfet. Tanrı’m bana yardım et.
Afahta mispedi lemahol li, pitahta saki vateazereni simha.
Matemimi dansa dönüştürdün ve beni neşeyle sardın.
Lemaan yezamerha havod velo yidom, Ad. Eloay leolam odeka.
Böylece ruhum, Sana ilahi okuyabilsin ve sessizliğe gömülebilsin, A-şem ebediyen sana şükredeceğim.
Mucizelerin hayatımızda hep artarak tüm evrene sağlık , barış ve güzelliklerin getirmesini dilerim.
HANUKA SAMEAH ... ŞABAT ŞALOM
Comments