Eilat’a ilk kez bundan tam elli yıl önce, Ekim 1971’de gitmiştim. O yıl İsrael’e ilk kez gelmiş ve ülkeyi Kuneitra’dan Şarm el-Şeyh’e kadar gezme olanağını bulmuştum...
Diğer kentlerde olduğu gibi, Eilat’da da bir youth hostel’de kalıyordum. Orada ilgimi çeken, 8-10 kişilik odaları paylaştığımız cüsseli Avustralyalı gençlerdi ki, gün ağırdığında ortadan yok olup akşam üzere geri dönüyorlardı... Çok geçmeden, nereye gittiklerini öğrendim: Eilat’ın 25-30 kilometre kuzeyinde bulunan Timna vadesindeki bakır madenlerinde çalışıyorlardı! Birazcık soruşturduğumda, Beatnik/Hippie görünümlü bu gençlerin kendi olanaklarıyla dünya turuna çıktıklarını ve bu seyahatlarını finanse etmek için belirli bir müddet bu tarihi madenlerde ağır işler yaparak hatırı sayılır para kazandıklarını, orada birkaç hafta kaldıktan sonra yolculuklarını genellikle gemi ile Türkiye’ye doğru sürdürdüklerini öğrendim.
Eilat o yıllarda küçük bir kasaba görünümündeydi. Liman inşaatı 1950’lerin sonlarına doğru, Aşkelon’a kadar uzanan petrol boru hattı 1968’de tamamlanmış, turizm ise daha pek gelişmemişti. Yanlış hatırlamıyorsam, 1971’de orada sadece Neptune oteli vardı, ancak özellikle gün batımında renkten renge giren Ürdün’deki sıra dağların görünümü nefes kesici güzellikteydi. Tabi ki kumsal ve deniz de çok çekiciydi, hele Ekim ayının o ılıman havasında... Tek rahatsız edici olan, gençlerin kentteki tek süpermarketten aldıkları yiyecek atıklarına akın eden bol sayıdaki kara sineklerdi – onun için de güneşlenmek üzere kıyıdan 10-12 metre uzaklıkta bulunan bir sala sığınıyorduk arkadaş/yoldaşlarımızla... Anımsadığım kadarıyla orada çok ucuza çok keyifli bir hafta geçirdik...
İlginçtir ki, Eilat bölgesinin İsrael’e katılması (“Uvda” Harekâtı), 1948/49 savaşının son eylemiydi. Beerşeba’dan hareket eden Negev ve Golani Tugayları, adeta yarışırcasına Kızıldeniz kıyısına doğru ilerliyorlardı ve Negev Tugayı, diğerinden iki saat önce İngilizlerin terk etmiş olduğu Um Raşraş polis noktasına ulaştı. 10 Mart 1949 günü saat 16’da el yapımı İsrael bayrağı oradaki göndere ve başkomutanlığına şu telgraf çekildi: “Adar ayının 11’inde Palmah’ın Negev Tugayı ve Golani Tugayı Erez İsrael’e Eilat Körfezi’ni sunmaktadır!”
Kente Eilat isminin verilmesi ise, döneminin “İsim Bulma Komisyonu”nda bir hayli tartışmalara yol açacaktı: Tevrat’ta adı geçen “Eilat” kentinin tam olarak nerede olduğu bilinmiyor, günümüzün Ürdün kesiminde bulunduğu kestiriliyordu – ancak gene de yeni kurulan kıyıdaki yerleşim alanına bu isim verildi...
Şehrin kurulması ve ilk gemilerin gelmesi 1950’lerin başını bulur... O dönemde henüz liman inşa edilmediğinden, yükler açıklarda teknelere tahliye ediliyordu. Kent nüfusu askerler, liman işçileri ve hapishanelerden yeni çıkmış kişilerden oluşuyordu. 1955 yılında, varlığı Şlomo Hameleh dönemine kadar uzandığı söylenilen Timna bakır madenleri işletilmeye başlandı ve Deniz Kuvvetleri üssü 1956’da kuruldu. Aliya yetkililerinin Eilat’ı geliştirme çabaları sonucu başta Fas göçmenlerinin bu bölgeye yerleşmesine önayak olundu. 1960’da nüfus 5.000, 1970’de ise 10.000 kişiyi bulmuştu...
Eilat’ın bugünkü nüfusu 50.000 kişiyi geçiyor! Her yıl sayısız yeni oteller inşa ediliyor. 12 kilometre uzunluğunda olan sahil şeridinde dört ayrı kumsal alanı var. Turizm tüm yıl boyunca hareketlilik gösteriyor. KDV alınmayan fiyatlar, kenti bir alış-veriş merkezi konumuna getirdi. 1949’da açılan ilk hava alanının yerini ondan tam yetmiş yıl sonra, 2019’da devreye giren Ramon Hava Alanı aldı.
Son olarak 1991’de görmüş olduğum Eilat’ı geçen hafta gittiğimizde tanıyamadım... Özellikle sahil gezinti yolunun bulunduğu yöreyi birazcık Las Vegas’a benzettim: Çölün yanı başında kurulmuş (ancak kumar olgusunun yer almadığı) büyük bir eğlence merkezi! Gerçekten de, neredeyse her orta halli Amerikalı ailenin birkaç yılda bir ziyaret ettiği bu sevilen turizm beldesi gibidir Eilat – orta gelir grubundaki her İsraelli aile için de burası bir “olmazsa olmaz”dır...
Eilat’da tek değişmemiş olan, sizi kumsalda otururken rahat ettirmeyen sineklerdir!...
コメント