Aaoran’a konuş ve ona söyle: “Kandilleri yükseltiğinde (Beaaloteha) alevleri Menora’nın merkezine (yüzüne) doğru (yönlendirilmiş olsun). Yedi Kandil (bu şekilde) ışık verecektir”. (Bamidbar 8:2)
Aaron Prenslerin sunularını görünce, ne kendisinin ne de kabilesinin adaklara dahil edilmediğini düşünür ve huzursuz olur. Ne zamandan beri bir şamdanı temizlemek ve ışığı yakmak Kutsal Alanın (Mişkan) açılış törenine katılmaktan daha büyük bir onur olmuştu?
Menoranın bir gövdesi ve ondan çıkan altı dalı vardır ve her biri kendi “Çiçekleriyle” birlikte yedi ışık oluşturur. Dallardaki “Kadehler” ise “Badem Şeklinde”dir. (Şemot 25:33) Doğada İlk çiçek açan ağaç olduğu için baharın müjdecisi olarak anımsanır. Menora, kesinlikle bir ağacın görüntüsüdeydi.
Mişkan, İlahi Varlığın ikamet ettiği bir dünyayı ve onun sonsuz iyiliğinin (şefkatinin) tezahür ettiği bir mükkemellik alemini yansıtıyorsa Mabet, EDEN’i ve Menora’da bahçenin ortasında duran HAYAT AĞACINI (Etz Ahayim) temsil ediyor olabilir mi?
Yahudi halkının tarihinde bir ağaç sembolü hep önemli olmuştır. Kenan'a girmek üzereyken Moşe, ilginç bir şekilde on izciden ülkede “ağaç” aramalarını da istedi (Bamidbar 13:20). Onlar da varlığının kanıtı olarak devasa meyveler getirdiler. Acaba Moşe'nin aklında hangi "ağaç" vardı?
Avraam, Hevron'da bir mezar mağarası olan Makpelah'ı satın aldığında, sözleşmeye yalnızca mağarayı ve tarlasını değil arazinin içinde kalan "ağacı" da dahil etti (Bereşit 23:17). Belirli bir ağaç neden önemliydi? Geleneğimize göre Adem ve Havva'nın gömüldüğü Cennet Bahçesi'ni (Gan Eden) temsil ediyordu ve Avraam bunu biliyordu bu da bu ağacın neden özel olduğunu açıklıyor.
Eden ( עדן ) ve Menora ( מנורה ) sözcükleri bir araya geldiğinde ( עדן מנורה ) "IŞIKTAN ZEVK” almak olarak tercüme edilebilen bir anagram oluşturur. Zira Menora kelimesi “Min” ve “Or” şeklinde iki bağımsız sözcük olarak da okunabilir. (עדן מן האור) Daha derin anlamı da Man (Manna) ile ilgilidir.
Kainatta bilinen Fiziksel Işığın var olabilmesi için Gök Cisimlerine ihtiyaç vardır. Bunlar olmadan ışıktan söz etmek mümkün değildir. Oysa Fiziksel Işığın kaynağı olan Güneş, ay ve yıldızın dördüncü günde yaratıldığını biliyoruz. O halde ilk gün yaratılan IŞIK neydi.?
Bu ilk Yaratılan ve saklanan (sır olan) Işıktı! İbranice “Işık” ( אור ) kelimesi “Giz/Sır” ( רז ) sözcüğü ile aynı sayısal değeri (207) paylaşır. Eden bahçesinde Tanrı, Adem'e sorar : "Ayeka” - Neredesin"? (Bereşit 3:9) Yani hayatın ve ışığınla ne yaptın? “İçsel ışığını açığa çıkarmak için kendini nasıl geliştirdin?"
Kadim Bilgelik, Menora'nın bilgeliği ve aydınlanmayı temsil ettiğinden söz eder. Evet, tüm bilgeliğin ortak bir kaynağı vardır, ancak her birey, doğal olarak kendisine çekilen bilgi alanlarının peşinden gider.
Bir benzetme olarak Menora'nın yedi ışığını, gece göğünü aydınlatan güneş sistemindeki yedi gezegenle karşılaştırabilirsiniz. Eskilerin çoğu, gezegenlerin ve takımyıldızların doğamızı ve kişilik özelliklerimizi etkilediğini anlamıştı. Mars'ın etkisi altındaki bir kişinin, Jüpiter'in etkisi altındakinden farklı özelliklere sahip olabileceği gibi. Yani Tanrı, her birimizi bize uygun olan yolda mükemmelleştirmemiz için benzersiz bir karakterle yaratmıştır. Bireysel mükemmeleliklerin biraraya toplanması yolu ile evren (yaratılış) tamamlanmış olur.
Menora’nın her dalı belirli bir entelektüel arayış kategorisi için bir metafordur. Tanrı, her bireye kendi karakterine ve ilgi alanına göre hikmet kazanması için bir yol hazırlamıştır. Ancak, bireysel aydınlanma için çalıştığımızda - "ışıkları yükseltiğimizde" (Beaaloteha) - bu bilgeliğin "Menora'nın merkezine doğru parlamasına" dikkat etmemiz gerekir.
Menora'nın merkezi neresidir? Bu, Tora'nın içinde saklanan gizli bilgeliğin ışığıdır.
Gerçekte Menora'nın yedi dalı farklı yollar değildir. Bu nedenle tek parça olarak yekpare (masif) altından inşa edilmesi emredilmiştir. Menora'nın oluşturulduğu bu özel form, tüm bilgelik biçimlerinin altında yatan BİR’LİĞİ ortaya çıkarır.
Yaradılışın yüksek ışıklarını destekleyen, besleyen ve koruyan yüce ruhlar için; "Erdemli insan (Tsadik) dünyanın temelidir." (Sül Söz 10:25) benzetmesi yapılır. Onlar toplumun içinde neredeyse hiç farkedilmeden yaşamayı tercih eden Cennet Bahçesinin (Gan Eden) Gizli Işığına dokunup içlerindeki mükemmel doğruluğun gizli noktasını etkinleştirebilen kişilerdir.
Siz de içinizdeki “Kıvılcımı” harekete geçirerek çevrenize ışık olabilirsiniz. Çünkü her birimizin içinde bir Sonsuzluk Üstadı yatar, ta ki biz onu uyandırana kadar.
Menora'nın ışıkları, dikkatimizi kendi içimize çevirmemizi ve ruhlarımızın parlak potansiyeline bakmamızı nazikçe fısıldıyor.
Sevgilerimle - Shabat Shalom
Rabi. Yishak BİLMAN (z”l) & Moşe PASENSYA
Commentaires