Burgazada’dan yeniden merhaba…
Eski okurlarım bilir; 1998 yılında başlatmış olduğum Şalom Gazetesi’ndeki “Değinmeler” ve “nitelik…” köşelerimde, ardından Şalom Dergi ve Paros Dergisi’nin “nitelik…” sayfalarında her yaz bir Burgaz yazısı kaleme alırdım – ve bu geleneği buradan da sürdürüyorum yedi yıldır…
Efendim, geçen hafta üç eski Adalı çift ile sahil restoranlarının birinde, aramıza yeni katılmış olan çingene palamutlarıyla bir toplantı düzenlemeye karar verdik. Hanımı Ortodoks Ermeni, beyi Katolik Ermeni; diğeri Ortodoks Rum ile Ortodoks Ermeni, üçüncüsü ise Karay Yahudisi ile yarı Karay yarı Ortodoks Rum olan bu üç çiftin yanı sıra, bizler de Sefarad ile Aşkenaz Yahudisi olarak, sekiz dost Burgazadalıydık aynı masada…
Bundan daha güzeli olabilir mi?! Kimilerimiz duble, bazılarımız ise birer “Tek“irdağ ile dolu kadehlerimizi tokuştururken, çok uzakta bulunmayan Cami’den ezan sesi geliyor, üstümüzdeki martılar bağrışıyor, daha önce ortada görünmemiş yerel kediler ise, her daim nasıl oluyorsa, balıklar masaya gelir gelmez miyavlayarak yaklaşıyor… Az ileride kendi iskelesine yanaşan Bostancı motorundan inen Ada halkı evine doğru yol alırken önümüzden geçiyor; bazıları ile selamlaşıp şakalaşıyoruz, kimileri de –Büyükadalı bir dostumun tanımıyla – “tabağımızın içine bakıyor“! Karşı kıyıdan sözde gastronomik Burgaz’ı (ne yazık ki!) esirgemeyen birçok “konuk” ise, iskeleden neredeyse bir adım attıklarında ayak bastıkları başka bir restoranın masalarına çöküyor – 22:40’taki son Bostancı motoruna kadar kafayı bulmak üzere!
Dinmeyen karmaşıklığı, kalabalığı ve ritmi ile insanı sarmalayan METROİstanPOL’a o denli yakın bulunan bu türden bir vaha, pek az ülkede vardır – hele Ada’dan her sabah işe gidip akşamları aynı “köye” dönüldüğünde, gönül esenliği içinde birkaç saat geçirmek, paha biçilmez bir ayrıcalıktır…
Yaz aylarında toplam 1.5 kilometre karesi üzerinde yirmiyi aşkın değişik etnik/dini toplum üyesi ile karşılaşabileceğiniz Burgazada’nın yanı sıra, tüm Prens Adalarının bir çeşit “Osmanlı tortusu” barındırdığını belirtirim her zaman – ve bu zenginliğin, tüm dünyaya tanıtılmasından yanayım.
“Tanrı’nın parmakları” Adaların üstünde – R. Schild/2022)
Bu bağlamda, bana geçenlerde “yeni kitap projen var mı?” diye takılan bir-iki dostum ile şöyle bir düşümü paylaştım: Bilindiği gibi 1 Eylül tarihi, Dünya Barış Günü olarak değerlendirilip, bu özlemin altını çizen bazı etkinliklerle kutlanmaktadır. (Burada “Hangi barıştan söz ediyorsun?” diyecek olanlara saygım sonsuzdur, ancak gene de olası bir barışa yönelik dışa vurumlardan kaçınmamak gerekir bence…) İşte 2025 yılının 1 Eylül gününde, dört Prens Adaları’mızdaki tüm “Tanrı’nın Evleri”nde aynı saatte aynı metin okunarak, ortak barış duaları edilse, ne güzel olurdu! Bu kutsal ve birleştirici eyleme Kınalıada’daki Ermeni Kilisesi ve Cami; Burgazada’daki Büyük Rum Ortodoks Kilisesi ve Avusturya Katolik Şapeli ile Sinagog, Cami ve Cem Evi; Heybeliada’daki Rum Ortodoks Kilisesi, Sinagog ve Cami; keza Büyükada’daki Rum Ortodoks ve Latin Katolik Kiliseleri, Sinagog, Cami ve Cem Evi katılsalar, nasıl da güzel bir “tüm alemi kapsayan, evrensel” (TDK’na göre ekümenik sözcüğünün karşılığı) örnek oluşabilirdi...
Bu duaların yanı sıra, her bir adada birer nitelikli panel, çocuklar için workshop, dinleti ve sergi (örn. sırasıyla sabah, ikindi, akşam ve tüm gün boyunca) düzenlenebilir – ve en önemlisi, tüm bu etkinliklere dünya televizyonları (BBC, CNN, TV France, ARD, ZDF, Arte, Nat.Geographic vb.) ile yazılı basının Türkiye muhabirleriyle diplomatik temsilcilerin davet edilmesiyle, böyle bir ekümenik girişimin dünya kamuoyuna tanıtılması sağlanabilir!
Bakalım, yukarıdaki projeyi sunacağım Adalar Vakfı, bu öneriye ne diyecek…
Robert Schild
Comments