“Üç musluk bir havuzu 12 saatte doldurmaktadır. Aynı havuzu bu üç musluğun 14 saatte doldurması için kaçar saat arayla açılmaları gerekir?” ya da “İki musluk bir havuzu 4 saatte doldurabiliyor, üçüncüsü ise 6 saatte boşaltabiliyor. Havuz boşken üç musluk da birlikte açılırsa 2 saat sonra havuzun kaçta kaçı dolar?” Hatırlar mısınız okuldayken ne çok cebelleşirdik bu soruların cevabını bulmak için. Alt tarafı havuz diye düşünürdüm hep! Aklıma yaz tatilini getiren, güzel bir eğlence… Niye problem yaratıyorlar ki? Eğlenceli bir aktiviteyi, sıkıcı bir matematik sorusuna dönüştürmenin ne alemi var?
Aradan yıllar geçti ve havuz problemi karşımıza bu kez bambaşka bir şekle bürünerek çıktı. Bu defa, havuzu dolduran ya da boşaltan musluklar bizi ilgilendirmiyor ya da matematik sınavında bu soruyu doğru yanıtlarsak notumuzun kaç olacağı. Bu kez esas kafamızı karıştıran konu, havuza girip girmemekle ilgili… Bir başka deyişle, havuza Korona pozitif biri girerse, ben de o suda yüzersem hastalanır mıyım? Ya da havuzdaki klor miktarı her türlü virüsle başa çıkmaya yeter mi? Acaba virüsü öldürmek için havuza gereğinden fazla klor atılırsa bana zarar verir mi?
Covid-19 çok bilinmeyenli bir denklem. Bence, hiç kimse bu lanet virüsün tam olarak nasıl bulaştığından, kaç tane virüs alırsak hastalanacağımızdan, hangi yüzeyde kaç saat yaşadığından emin değil. Veriler her gün, hatta her saat değişiklik gösteriyor. Farklı kaynaklardan, farklı demeçler dinliyoruz ve hangisine inanacağımızı şaşırıyoruz. Hatırlasanıza, Dünya Sağlık Örgütü de dahil pek çok “ciddi” kurum, salgının çıktığı ilk günlerde “Eğer hasta değilseniz maske takmanıza gerek yok” gibi yorumlar yapmışlardı. Şimdiyse maskesiz sokağa çıkmamız yasak. Bazı profesörler maske takmanın “vatandaşlık görevi” olduğunu söylüyor. Bırakın insanları bazı evcil hayvan sahipleri köpeklerini dolaştırmaya çıkarken onların ağızlarına da maske takıyor.
Maske tipleri tartışıldı sonra, efendim N95 mi daha iyi korur, yoksa cerrahi maske mi? Bir maske kaç katlı olmalı, iki mi, üç mü? Tek kullanımlık maskeler bir kere çıkartıldığında, tekrar takılabilir mi? Polyester maskeler yıkanınca virüsten arınır mı? Kafanızı karıştıracak binlerce soru… Şu sıralar yüzde yüz pamuklu kumaştan üretilen maske ve eldivenlerin en güvenilir korumayı sağladığına karar verildi, çünkü virüs pamuklu kumaşın üzerinde bir saatten fazla yaşayamıyormuş – bir başka deyişle, polyester maske ve plastik eldivenlere nazaran 170 kat daha az.
Demem o ki, bilgi kirliliğinden kaçınalım, ama tedbiri de elden bırakmayalım. Koronavirüs ile savaşta iki önemli silahımız var: birisi beslenme diğeri ise uyku. İyi ve dengeli beslenelim, uykumuzu alalım, sporumuzu yapalım, vitaminlerimizi almaya devam edelim ve dua edelim ki, Covid-19’un aşısı bir an önce piyasaya sürülsün, çünkü bu illetten başka türlü kurtulamayacağız.