Soğuk bir 23 Şubat günü yitirmiştik kadife yumuşaklığında, billur sesli, dünyaca ünlü, Yemen asıllı şarkıcı Ofra Haza’yı… Tam 20 sene önce… Henüz 42 yaşındaydı… Mesleğinin zirvesinde, tüm sırları ile birlikte terk etmişti bu evreni… Bu hafta ölümünün yıldönümünde anıldı Ofra Haza. Gelin görün ki Ofra’nın adı tamamen farklı bir sebeple gündeme oturmuş durumda bugünlerde. O da bu yazımın konusu olacak…
Binyamin Netanyahu’yu seçim gezisinde, Lod’da yüzlerce hayranı sevgiyle karşılıyor geçen hafta. Salon tıklım tıklım… Başbakanı mutlu etmek için bir sürpriz hazırlıyor Lod halkı. Tabii ki bu sürprizin başını çeken Lod Belediye Başkanı Yair Revivo. Etiyopya asıllı bir kız Bibi’ye hitaben bir şarkı söylüyor ve nakaratlarda herkes kıza coşkuyla eşlik ediyor. Bibi de şarkı sözlerinden etkilenmiş, duygulandığı her halinden belli… Nasıl olmasın ki? Övülüyor, övülüyor şarkının her kıtasında…
Koltuğuma yayılmış TV’de bunu izlerken, çok sevdiğim bu şarkının tamamen değişmiş sözlerini duyuyor ve irkiliyorum. İtici geliyor duyduklarım. Bu şarkı Ofra Haza’nın güzel sesinden duymaya alıştığımız bir şarkıydı… Sözleri şarkının ‘TFİLA’ (Dua) adından da anlaşıldığı üzere Tanrı’ya yakarı niteliğindeydi. Tanrı’ya o kadar güzel methiyeler vardı ki şarkının sözlerinde… Birkaç satırını Türkçeye tercüme edeyim: “O, bir yerlerde yükseklerde bulunuyor / O, tüm hastaların doktoru / O, çocuklara büyük neşeyi verendir / O, yargılayandır / O, göklerdedir, O, tektir / O, en büyüktür / O, bizi kötülüklerden koruyandır…”
Şarkının bir sonraki kıtası ise Tanrı’ya yakarılardır. Onun da birkaç satırı da şöyle: “Tanrım, lütfen bizleri çocukların gibi koru / Koru ve bizi terk etme / Bize ışık ve gençlik neşesi ver / Bizleri çocukların gibi koru / Koru ve bizi terk etme…”
Ama gelin görün ki, Netanyahu’yu mutlu etmek ona hayranlığı ifade edebilmek için şarkı sözleri tamamen değiştiriliyor. “O, Sayeret Matkal’da ( orduda seçilmiş birlik) savaş verendir / O, savaşta kardeş yitirendir / O, ekonomiyi kurtarandır / Burada her şey iyi olsun diye / O, dünyanın tüm başkentlerini dolaşandır / Güvenliği sağlamak için / O, zafer kazanmaya hakkı olandır…”
Küreselleşen dünyamızda birçok ünlü şarkının farklı lisanlarda değişik adaptasyonlarına, TV reklamlarında, hatta maçlarda taraftarlarca hep bir ağızdan farklı sözlerle seslendirildiğine tanık olabiliyoruz. Oysa ‘TFİLA’ adı üstünde, Tanrı’ya yönelik bir yakarı. Lod kentinin Netanyahu hayranları, sevgilerinin bir göstergesi olarak şarkının değiştirilen sözlerinde başbakana methiyeler döşemek ve Tanrı’nın adının geçtiği her yere Bibi’yi koymakta bir sakınca görmemişler.
Tabii ki bu manzaradan rahatsız olan tek ben değildim. TV’de, yazılı basında eleştirildi. Ama en önemli tepki bu şarkının söz yazarı Betsalel Aloni’den geldi. Otuz yıl boyunca Ofra Haza’ya besteler yapan efsanevi organizatör Betsalel Aloni; “Bu sanatçının haklarının ihlal edilmesidir, hiç kimse şarkının sözlerini değiştirmek üzere benden izin almadı” demekte.
Likud partisine şikâyetini bildiren Aloni, “Benim Tanrı’ya inancı ifade ettiğim sözlerimi, Bibi’ye inanca dönüştürmeleri kabul edebileceğim bir şey değil. Bence Ofra bugün hayatta olsaydı, buna çok kızacaktı. Ona bu sözleri yazmamın sebebi, Ofra’nın Tanrı’ya çok güçlü inancını biliyor olmamdı. Bu denli güçlü bir inanç ve muhteşem bir ses ile seslendirdiğinde ‘TFİLA’ ölümsüz bir şarkı olacaktı” sözleri ile duygularını dile getirmekte.
Gerçekten de ‘TFİLA’, Ofra Haza’nın 1981’de seslendirdiği ve hit olan ilk şarkılarından biriydi. ‘TFİLA’ İsrael’de çok sevildi, Ofra bu şarkıyı tüm yurt dışı konserlerinde söyledi. Hatta ABD’nin reformist sinagoglarında bu şarkı ile dualar edilmekteymiş. Siz ne dersiniz bilemem ama bestesi ile güftesi öylesine uyumlu bu güzelim eserin şimdi siyasi çıkarlar için kullanılması bence yanlış oldu. Ofra Haza yaşasaydı ne derdi acaba?
Not: İki link paylaştım sizlerle… Biri Ofra Haza’nın güzel sesinden ‘TFİLA’, diğeri şarkının Lod kentinde Binyamin Netanyahu’ya ithaf edilmiş versiyonu… ( Netanyahu’nun kısa konuşmasının ardından ona ithaf edilen şarkıyı dinleyebilirsiniz) KEYİFLİ DİNLETİLER…