Weizmann Enstitüsü’nün mimarı; Erich Mendelsohn
20. yüzyıla dönüp baktığımızda, bilim adamları ve sanatçıların yanı sıra çok değerli mimarların da çığır açan fikirleri ve eserleri ile geçtiğimiz yüzyıla damga vurduklarını görürüz.
Bu isimler arasında en çok öne çıkanlardan biri de şüphesiz Erich Mendelsohn’dur.
Bugün Polonya sınırları içinde bulunan Olsztyn (eski Allenstein, Prusya) şehrinde 6 çocuklu bir ailenin 5. çocuğu olarak 1887 yılında doğan Erich, 1906 yılında Münih Üniversitesi’nde ulusal ekonomi, 1908 yılından itibaren de Münih Teknik Üniversitesi’nde mimarlık okudu ve bu bölümden 1912 yılında onur derecesi ile mezun oldu.
Münih’teki yıllarında ekspresyonist (dışavurumcu) sanatçılarla irtibatta oldu. 1915 yılında çellist Louise Maas ile evlendi ve onun sayesinde çellist ve astrofizikçi Erwin Finlay Freundlich ile tanıştı. Freundlich ve kardeşi Mendelsohn’a Almanya’nın Potsdam şehrinde, Einstein Bilim Parkı içinde bulunan ünlü Einstein astrofizik gözlemevi kulesini yaratma fırsatını vermiş oldular. Kule, Freundlich’in tasarladığı ve Einstein’ın Genel Görelilik Yasası’nın teorilerini kanıtlamak ya da çürütmek amacıyla inşa edilmiş teleskopa ev sahipliği yapmakta.
Bu dönemde planladığı fabrikalarla da yıldızı parlamaya başlayan mimar; 1933 baharında, artan antisemitizm ve Nazilerin Almanya'daki yükselişinin ardından, İngiltere'ye kaçtı. Varlıkları Naziler tarafından ele geçirildi, adı Alman Mimarlar Birliği listesinden çıkarıldı ve Prusya Sanat Akademisi'nden atıldı.
Mendelsohn, eşiyle beraber kaçtığı İngiltere'de, 1936'nın sonuna kadar devam eden Serge Chermayeff ile mimari bir girişim kurarak pek çok başarılı ve tanınmış işe imza attı.
İsrael’in ilk Devlet Başkanı Haim Weizmann’ı tanıyan Erich Mendelsohn, henüz ülke kurulmadan müstakbel Devlet Başkanı ile mimari projeler planlamaya başladı. 1935 yılında Yeruşalayim’de bir ofis açtı ve ünlü ve geleneksel taş yapılı evleri Yeruşalayim sokaklarına kazandırmaya başladı. Bu dönemde Britanya vatandaşlığını aldı.
İsrael Devleti kurulmadan önce Rehovot’taki Weizmann Enstitüsü’nde yer alan laboratuarları, Weizmann’ın evini, Yeruşalayim’deki Hadasa ve Haifa’daki Rambam hastanelerini hayata geçirdi.
1941’den itibaren A.B.D.’de yaşamaya başlayan mimarın çalışmaları, içinde bulunduğu göçmenlik statüsü nedeniyle kısıtlandı ancak buna rağmen A.B.D. hükümetine savaş sırasında danışmanlık yaptı.
Öldüğü 1953’e kadar özellikle Yahudi cemaatleri ve kuruluşları için hastaneler ve sinagoglar dahil pek çok projeyi hayata geçirdi.
Mendelsohn çiftinin hayatı, İsraelli yönetmen Duki Dror tarafından çekilen 2011 yapımı Incessant Visions adlı belgeselde izlenebilir.