Itahdut Yotsei Turkiya, İsrail’deki Türkiyeliler Birliği’nin, 60 yıldan uzun bir süre önce, ilk olim (Türkiye göçmenleri) tarafından, Türk Yahudilerinin aliyasına yardım etmek için İsrail’de kurulan tek birlik olduğu söylenebilir. Ve bugün hala faaliyetine devam etmektedir.
Seneler içinde, sadece göçmenlerin ilk entegrasiyon sorunlarını aşmalarına yardımcı olmayı değil, aynı zamanda, bilhassa Istanbul’da yerleşmiş (ama zamanla küçülmeye yüz tutmuş) Yahudi Toplumunun Sefarad Kültür mirasını Israil toplumuna tanıtmayı amaçlamaktadır. Bugün Türkiye’de kalan Yahudilerin on beş bini aşmadığı sanılmaktadır. Osmanlı’dan kalan bu büyük Yahudi toplumunun başlıca kısmının, İsrail Devletinin kuruluşundan sonra buraya transfer olduğu ve bugün İsrail’de 85,000 kadar oldukları sanılmaktadır. Yani Türkiyeli Yahudilerin çoğunluğu İsrailli olmuştur.
Bu Birlik, beşinci kuşaktan bir avuç olim gencinin ve birkaç sponsorun çalışmalarıyla, hem gelen göçmenlerin entegrasiyonuna yardımcı oluyor, hem de Türkiye’den İsrail üniversitelerinde okumaya gelen öğrencilere burslar veriyor. Maddi ve manevi bu destekler gösterişsiz bir şekilde yapılmaktadır ve bu da kurumun gücüdür. Yerel yetkililer tarafından Türkiye’nin güncel tutumunun nasıl yorumlanacağı konusunda yardım istendiğinde, görüşünü bildirmeye hazırdır. Ayrıca Türk diplomatik temsilcileriyle dostça ilişkiler sürdürmek rollerinden biridir ve kanımca diyebilirim ki bazı üyeleriyle bazı Türk resmi kişilikleri arasında iyi dostluklar kurulmuştur.
Bundan başka IYT Türkiye ile iyi ilişkiler kurmaya özen gösterir. 4 milyar doları aşan ticaret hacmi sayesinde, Birliğin yöneticileri halktan halka iyi ilişkiler oluşturmaya, iki ülke arasında turizmi geliştirmeye, Türk politik zümresiyle, medya ve Anadolu’nun dini seçkin sınıfının bağnaz antisemitizmine karşı mücadele etmeye çalışır. Bu çok sabır, dikkat ve incelik gerektiren zor bir iştir. Bir süreden
beri, IYT’nin bazı faal üyeleri Türk basın-yayın ve televizyonunu yakından takip ederek, antisemitizm, İsrail karşıtlığı ve Türkiye’de etkili olan Arap propagandası ile mücadele etmeye, ve bilhassa köşe yazarlarının, Yahudi kültürü ve Arap-İsrail arasında yer alan olaylar konusunda Arap yalanlarını yayınlamamalarını sağlamaya çalışmaktadırlar.
Kişisel bakış açıma göre, çok kere iyi bir sonuç almaktadırlar. Ayrıca IYT’nin “www.turkisrael.org.il” adlı bir web sitesi vardır ve burada her gün ülkeden haberler, İsrail’deki Türk toplumu hakkında haberler ve olaylar, ve bu toplumun ileri gelenleri tarafından kaleme alınan Türkçe, İbranice ve Ladino yazılar yayınlanmaktadır. Site sadece İsrail’den değil, dünyanın dört bir yanından ve özellikle de Türkiye’den binlerce okuyucu tarafından ziyaret edilmektedir.
IYT'nin yöneticilerinin tümü gönüllüdür, sorumluluk ve bilgelikle
davranırlar, davranışlarında açık ve şeffaf olma prensipleri vardır.
Olumlu eleştirileri iyilikle karşılarlar. Bu davranış, içimize sindirmiş olduğumuz modern toplumda demokrasi anlayışının temelidir. Yani Birliği yönetme tarzlarının her an kontrol edilmesine hazırdırlar.
Seneler geçtikçe, bütçe büyümekte ve aidat ve bağışlar masrafları örtmemektedir. Çok kere hoş olmayan sürprizler yöneticileri güç durumda bırakır ve nereye başvuracaklarını bilemezler. Darda kalan ve yenilikler getiremeyen yöneticilerin yardımına koşacak ve parasal destek sağlayacak yeni olim Türk Yahudileri azdır. Bildiğimiz gibi, Türk Yahudilerinin çoğu yaşadıkları toplumu yöneten sivil kurumlarla fazla ilgilenmezler. Bu ilgisizlik İsrail’deki kendi kurumlarına da yansır.
İlgilenenler azdır ve tarihi “kayades” (suskunluk) sloganı birçoğumuzun belleğinde yerini korur. Türk “neme lazımlık” İsrailli olmuştur. Neden kurumsallaşmak Türk oliminin hoşuna gitmez? Israil toplumunu gözlerken insan bu eksikliğin farkına varır ve neden diye sorgular. Umarım ki zamanla toplumsal bilinç uyanır ve çoğumuz birlik ve kurumlarda serbestçe bir araya gelmenin faydalarını idrak eder ve cebimizdeki azsa bile, yardım etmeye çalışırız.
Sevgili okurlar, beni şevkle dinlemenizi, IYT'nin merkezini ziyaret etmenizi ve küçük bile olsa, bağışlarınızı esirgememenizi rica ederim. Türkçe’mizde dendiği gibi:“Damlaya damlaya göl olur”.
Ladino'dan Türkçeye Çeviren:Güler ORGUN
Ladino'dan İbaniceye Çeviren: YAZIYI OKUMAK İÇİN TIKLAYINIZ
Ladino Yazının orjinal şekli :Dr Selim Salti YAZIYI OKUMAK İÇİN TIKLAYINIZ