"Sarı yelekler" hareketi, sosyal ağlara ve özellikle de Facebook'a çok şey borçlu: Kendisini burada organize ediyor ve bu sayede kararlı varlığını devam ettiriyor.
Sarı yelekliler kimler?
"Le Monde gazetesi, hareketi yürütenler hakkında daha fazla bilgi sahibi olabilmek için, 70 araştırmacının hazırladığı sosyolojik bir çalışmanın sonuçlarını yayınladı. Bu araştırmaya göre; " kadın sayısı erkek sayısına neredeyse eşit. Ortalama yaş 45'dir. Sarı yelekler arasında görüşme yapılanlar içinde, özel sektörde maaşlı olarak çalışanların oranı % 33.3, mavi yakalı işçilerin % 14.4, yöneticilerin % 5,2. Ayrıca dörtte biri de çoğunluğunu emeklilerin oluşturduğu aktif olarak çalışmayanlar. Gazeteci Guillaume Daret, France 2 kanalında, bu raporun sonuçlarını değerlendirirken şunları söyledi; "Mali düzeyde, sarı yeleklerin ortalama hane geliri', tüm Fransız nüfusun ortalama aylık hane gelirinden biraz daha az olan 1,700 € 'dur". “Bunlar ortalamanın altında gelir düzeyine sahip Fransızlar, ama en fakirler değiller” diye ekliyor. Siyasi yönelimleri nedir? "üçte birinden fazlasının apolitik olduklarını, söylüyor." Kendilerini aşırı solda tanımlayanların oranı %15, aşırı sağ ise %5'inden biraz fazlası.
Le Figaro gazetesi de, her bölgedeki sarı yeleklilerin katılım oranını çeşitli sosyoekonomik göstergelerle karşılaştırarak bir rapor yayınladı.
Le Figaro'nun hazırladığı tablolar, kopuk, ekonomik olarak kırılgan ve çoğu zaman kamu hizmetinden yoksun kırsal bölgelerin sorunlarının altını çiziyor, metropollerin çekiciliğiyle ilgisi olmayan ve Paris'ten oldukça uzak bir Fransa portresi çıkartıyor.
28 Kasım Çarşamba günü BFMTV için yapılan bir ankete göre, "sarı yelekliler" oranı - Fransızların % 20'sini temsil ediyor - bu oran , kırsal bölgelerde nüfusu 2000 ila 20.000 arasında olan küçük kent ve kasabalarda yaşayanlar arasındaki gelir düzeyi düşük olan kesimlerde daha yüksek (% 27).
Facebook'un rolü
"Sarı yelekler" hareketi, sosyal ağlara ve özellikle de Facebook'a çok şey borçlu: Kendisini burada organize ediyor ve bu sayede kararlı varlığını devam ettiriyor. 33 yaşındaki tır şöförü Éric Drouet, 17 Kasım’da tüm Fransa’daki gösterileri Facebook üzerinde başlatan kişi. Kendisi aynı zamanda bir hafta sonraki eylemi de facebook üzerinden başlatmıştı.
Figaro'ya göre; sosyal ağlarda çok önemli bir topluluk oluşturan, Facebook'taki "sarı yelekliler" tartışma grubunun ve benzerlerinin yüz binden fazla üyesi var. En çok sayıda üyesi olanlar arasında, özellikle 300.000'den fazla üyesi olan Éric Drouet ve Priscilla Ludosky tarafından yönetilen "la France en colere" (Fransa kızgını) görüyoruz; 160.000 üyesi olan "Gilet Jaune" (Sarı Yelek) ve 144 bin üyenin toplandığı Maxime Nicolle "Fly Rider info blocage" da onu izliyor. Décideurs Magazine'e göre; sarı yeleklilerin başlarında onları yöneten liderler var. Instagram görüntüleri ve Facebook hesaplarının arkasında, moderatörler ve koordinatörler görüyoruz. Bu liderler, göründüğünden daha senkronize ve koordineli, bu da muhtemelen hareketin başarısını açıklıyor. Bu lider grubu, yağmaya karşı ve diyalog yanlısı olan " Gilets jaunes libres " (serbest sarı yelekliler) ve diğerleri şeklinde bölünmüş. Diğerleri ise şiddet yanlısı ve Elysee Sarayı'na yürüyüşü için çağrı yapan Éric Drouet'deki etrafında birleşmiş. Siddet yanlısı olanlar daha çok aşırı sağ ya da aşırı sol eğilimli, apolitik olduklarını iddia ederken, "öfke" gibi bir birleştirici bir unsuru çevresinde toplanıyorlar.
Talepleri neler?
Liberation gazetesi, Laboratoire d’Études et de Recherches Appliquées en Sciences Sociales de Toulouse'un (Toulouse'daki sosyal bilimler araştırmacıları ekibi) sosyal ağlar üzerinde ( Twitter ve Facebook) yapılan bazı tartışmaları analiz ederek hazırladığı bir rapor yayınladı.
Kırsal alanlarda altyapı ve ulaşım eksikliği, ekolojik geçiş sorununun gerçekten hükümet tarafından desteklenmemesi, seçilmiş vekillerin maaşlarındaki haksız artış, satın alma gücünün düşmesi, asgari ücretin % 15 arttırılması, emekli maaşlarının arttırılması, ISF'nın ( servet vergisi) yeniden uygulamaya konulması , çevreyi kirletenlerden vergi alınması (petrol tankerleri, yolcu gemileri) gibi konularda bu talepler.
İkinci raporun sonucu da; İki tane oldukça homojen kutup ve politika ortaya çıkarmaktadır: ilki mağduriyet” talepleri ya da hükümete, esas olarak da Emmanuel Macron'a hitap eden karşı teklifler. Diğeri de, RIC-Référendum d’initiative citoyenne (yurttaş inisiyatifi referandumu)
RIC-Halk inisiyatifi referandumu nedir?
Fransa'da yürütme ve milletvekilleri, belirli koşullar altında, genel oy hakkıyla metinler önerebilir. Halk girişiminin referandumu fikri, Fransa'da halihazırda var olandan farklı olarak, belirli sayıda seçilmiş yetkilinin onayını almak zorunda kalmadan, halkın seçmenlerin oylarına teklif sunmasına izin vermektir.
Sarı yelekler" ne sunuyor?
Son haftalarda RIC talebinin bazı formülasyonları "sarı yelekler" içinde ortaya çıkmıştır. Bu formülde, vatandaşlar "bağımsız bir kontrol organı tarafından denetlenen okunaklı ve etkili bir platform" üzerinde "700.000 imza" elde ettikleri takdirde "bir yasa önerisi" yapabilirler. Buna göre, Ulusal Meclis, teklifin, gerekli imzaları topladıktan sonra en geç bir yıl içinde "tüm Fransızların" oylanmasına sunulmadan önce görüşmesini ve tamamlamasını sağlamalıdır.
Öte yandan Emmanuel Macron, şimdilik bu tür teklifleri hiç bir zaman dikkate almadı. Cumartesi günü BFMTV'ye konuşan Meclis Başkanı Richard Ferrand (LREM) "Her şey tartışılabilir", "RIC" de dahil olmak üzere, dedi.
Eylemler devam edecek mi?
Hareketin 15 aralıktaki beşinci cumartesi gününde (act 5) katılımda, önceki haftaya göre keskin bir düşüş görüldü, gösterici sayısı yarıya indi (66.000), gerilim daha azdı ve kırıp dökme olmadı. Paris'te yaklaşık yüz gözaltı oldu.
Le Journal du dimanche gazetesine göre; sarı yeleklerdeki hareketin buharı tükenmiş gibi görünüyor, ancak sosyal ağlarda önümüzdeki cumartesi ve hatta cuma günü (Emmanuel Macron'un 41. doğum günü) harekete geçmek için yapılan act 6 (6. eylem cağrısı) zaten dolaşıyor. Hükümet ayrıca, kırsal kesimdeki bazı kavşaklardaki blokajları kaldırmaya çalışıyor. Facebook'ta, sarı yeleklerdeki liderlerden biri olan Eric Drouet, hareketi durdurmak istemiyor, "öfkeli Fransa"nın Facebook sayfasında (300.000 abone) "act 6, gürültü yapmamız gerekecekl" yazıyor.