İsrailli yönetmen Nir Bergman’ın 2024 yapımı “Pink Lady” filmi, ultra-Ortodoks bir çiftin yaşamını sarsan dramatik bir hikâyeyi anlatıyor. Film, Tallinn Black Nights Film Festivali’nde En İyi Yönetmen ödülünü kazanarak uluslararası alanda dikkat çekti.
“Pink Lady”, Yeruşalayim’de yaşayan ultra-Ortodoks çift Bati ve Lazer’in hikâyesine odaklanıyor. Üç çocuklarıyla birlikte geleneksel bir yaşam süren çiftin düzeni, Lazer’in başka bir erkekle öpüşürken çekilmiş fotoğraflarının ortaya çıkmasıyla altüst olur. Bu olay, hem aile içindeki güveni sarsar hem de Lazer’in bir çete tarafından şantaja uğramasına neden olur.
Senarist Mindi Ehrlich’in kişisel deneyimlerinden ilham alan film, inanç, kimlik ve toplum baskısı gibi derin temaları işlerken, izleyiciyi karakterlerin içsel çatışmalarına ortak ediyor.
Film, eleştirmenler tarafından “duygusal derinliği ve hassas oyunculuklarıyla dikkat çeken bir yapım” olarak değerlendirildi. Cineuropa’dan David Katz, filmin ultra-Ortodoks toplumun içindeki bastırılmış duyguları ve kimlik arayışını etkileyici bir şekilde yansıttığını belirtti.
Ancak bazı eleştirmenler, filmin yapısal olarak zaman zaman dağınık olduğunu ve müzik kullanımının yer yer abartılı olduğunu ifade etti. Yine de, “Pink Lady” nin, kapalı toplumlarda kimlik arayışı ve bireysel özgürlük temalarını cesurca ele alması, onu önemli bir yapım haline getiriyor.
Sonuç olarak “Pink Lady”, sadece bir aşk hikâyesi değil, aynı zamanda toplumun dayattığı normlara karşı bireysel kimliğin mücadelesini anlatan güçlü bir drama. Nir Bergman’ın yönetmenliği ve Mindi Ehrlich’in özgün senaryosuyla, film izleyiciye derinlemesine bir düşünsel yolculuk sunuyor.
Dizen ke los djudyos son el puevlo eskojido, esto no se ke rarar de djusto es ma ke tyenen una entelijensya pratika i repuestas en su lugar esto lo aksepto.
En el anyo 1954 el primer Ministro de İsrael Ben Gurion, vijito los Estados Unidos. En esta vijita, el sekreter del Estado Unido John Foster Dulles, le demando a Ben Guryon estas demandas:
-Sinyor Ministro me puede dizir, el, a ken reprezenta egzaktamente? A los djudyos de Yemen, a los djudyos de Polonia, ¿de Romania o de Brazil? Dospues de 2000 anyos de eksilyo, Oy, es posivle de avlar de una nasyon unika, de una kultura unika?
Ben Gurion le responde:
-Sinyor Sekretaryo de Los Estados Unidos, antes 400 anyos, el barko nombrado Mayflower, salyo de Ingletera para trayer los primeros emigrantes a Los Estados Unidos. Le rogo durante sus viajes en Amerika, ke tope 10 mansevos djudyos Amerikanos i les demande estas demandas:
1. Ken era el kapitan del vapor
2. Ke karar de tyempo sureyo el viaje?
3. Ke komyeron?
4. Komo estava el estado del la mar?
No kreyo ke no va tomar repuestas djustas.
Ma antes 3000 anyos la nasyon djudia, partyo de Ejipto para la Tierra de İsrael. Le rogo kuando va vijitar diferentes paises, kual pais ke kere ke seya, ke tope 10 mansevos djudyos i les demande antes 3000 anyos kuando salitesh de Ejipto
1. Ken era el kapitan
2. Ke karar de tyempo sureyo el viaje?
3. Ke komyeron?
4. Komo estava el estado del la mar?
En las repuestas ke le van a dar va topar mi repuesta.
Agora veremos ke repuesta entelijente le va dar Salamon a su Amigo Moshe:
Salamon asentado en un kafe de Batyam, meldando una revista Araba, Moshe en otra meza, bevyendo kafe remarka ke su amigo Salamon esta meldando una revista Araba.
Enkantado se va allado de Salamon i le demanda:
-Salamon tu buen djudyo ke te akontesyo deke estas meldando un artikolo arabo loko sos?
-No Moshe no so loko, fin agora meldava todo revistas de djudyos, me se apretava el korason
- Deke?
- En las novelas djudias, todo eskrive ke los Djudios estan en perikolo, Israel esta atakado, los kazamyentos mix i la asimilasyon ya vino al chifro 50%, los Djudyos estan proves i se van a deperder. Ma kuando meldo las novelas arabas me se esta achileyando el korason.
-Yabasta Salamon los jurnalistos arabos no eskriven bueno por mozos
- Melda kualo esta eskrivyendo
- Kualo?
Salamon empesa a meldarle:
Los Djudyos posedan kaji todas las bankas del mundo, el sektor de diamantes, el sektor de filmos esta en sus manos, todos son rikos i entelijentes, eyos estan dirijando el mundo i kada anyo el 50% del prix de Nobel son de eyos.
Para kada anyo ke mos ayege el Dyo.
Forti BAROKAS
Tora, Mişkan'ın adanmasını üç farklı yerde anlatır. (Vayalel/Şemini/Naso)
Tora, bu fenomeni birden çok kez anlatmaya özen gösteriyorsa, onu çeşitli açılardan vurguladığı anlamı ortaya çıkarmak istediğini anlamalıyız. Her bir peraşadaki nüansları bulmak ve ondan yararlanmak da bize düşüyor.
Farklılıkları karşılaştırmak için üç hikayeye de bakalım.
| Vayakel | Şemini | Naso |
Kişi | MOŞE | ARON | KABİLE PRENSLERİ |
Vahiy | BULUT | ATEŞ | KONUŞMA |
Yer | KODEŞ | MİZBEAH | SANDIĞIN ÜSTÜ |
Tören | M İNŞASI | 8.GÜN | 12 KABİLE HEDİYELERİ |
Şemot Kitabında (Vayakel); Mişkan'ın belirtilen amacı, ŞEHİNA (Kavod) kavramıdır. Tanrı Aramızda. “BULUT” toplanma çadırını kapladı ve “TANRI'NIN ONURU” Mişkan'ı doldurdu." Ama bir başka yönü de Sina Dağı ile parelliğidir. "Ve Moşe dağa çıktı ... ve “TANRI'NIN ONURU” Sina Dağı'nın üzerinde durdu ve “BULUT” onu altı gün boyunca kuşattı ve yedinci gün buluttan Moşe’yi çağırdı.... (Şemot 24:15-18)
Sefer Şemot'un ilk yarısında Tanrı bizi esaretten çıkarıp Kendi kanatları altına alarak bizi hizmetine çağırıyor. İkinci yarısında ise Mişkan'ın inşasıyla biz, Tanrı'yı kendimize çağırmaya başlarız.
Vayikra Kitabında (Şemini); Mişkan'ın oynadığı rol öncelikle “KORBANOT” aracılığıyladır. Korbanot (Karov) bizi Tanrı'ya yaklaştırıyor. Ama aslında Korban'ın kendisini kim getirebilir? Çalışmaya kim katılabilir? - Sadece “KOHANİMLER.” "Tanrı'nın görüneceği" büyük Sekizinci Gün için çalışırlar.
Tanrı’nın Varlığını Buluşma Çadırı'nda ifşa ettiği Sefer Şemot'un aksine, burada vahiy, Kutsalların Kutsalı'nda değildir. Dışarıdadır ve herkese açıktır ve halk coşkuyla tepki gösterir. (Vayikra 9:24) Mihrabın üzerindedir.
Bamidbar Kitabı (Naso); Bu kitabın ana temalarından biri YOLCULUKTUR; İsrail'e yolculuk. (Bamidbar 10-11)
Burada ise ana figür BAŞKANLAR ve odak noktası KAMP’tır. Bu nedenle Mişkan'ın adanma töreni, kabile liderleri tarafından düzenlenen 12 günlük bir etkinlik olarak Bamidbar'da yeniden anlatılır. (Bamidbar 7:8-11)
ÜÇ HİKAYE ve ÜÇ PERSPEKTİF. Mişkan'ın adanması, Ben-Yisrael'in yaşamında bir dönüm noktasıdır. O halde Tora'nın onu üç farklı bakış açısıyla tanımlama isteğini anlamaya çalışmalıyız. Belki bundan bir ders çıkarabiliriz. Herkes kutsala erişebilir. Herkesin Mişkan ile ilişkisi olabilir.
Kişinin bakış açısı ister “VAHİY” - ister “KORBANOT” - ister “SIRADAN İNSANLARIN ORTASINDA” olsun, Tora, Tanrı'nın bizimle bağlantı istediğini (aradığını) bilmemizi istiyor.
“O”, hizmeti için birçok yollar yaratmıştır. Bize düşen ruhumuzu dolduran bir tanesini seçmektir.
Sevgilerimle - Şabat Şalom ve Hag Pesah Sameah
MOŞE PASENSYA
